Bestuursvoorzitter van UWV Maarten Camps werd in het programma Sven op 1 op Radio 1 bevraagd over de verwachtingen voor 2024 wat betreft de economie, werkeloosheid en krapte op de arbeidsmarkt. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om een oproep te doen aan de politiek: ‘Vereenvoudig de wetgeving én geef ons meer ruimte voor de uitvoering ervan’.
‘Juist bij UWV, bij uitstek de plek waar het contact tussen burger en overheid plaatsvindt, moet het geschade vertrouwen in de overheid weer hersteld worden,’ stelt Camps. ‘Dit doen we door het continu verbeteren van onze dienstverlening en door de menselijke maat daarin toe te passen. De wetten vormen het kader voor de dingen die UWV doet en de rechten die we aan mensen kunnen toekennen. Toch zien we onszelf liever niet als uitvoerder van wetten, maar als dienstverlener voor mensen. Daarom doen we een dringende oproep aan de formerende partijen in Den Haag om die wetgeving eenvoudiger te maken.’
Citaat
‘De complexiteit van de uitvoering is altijd veel groter dan je aan de formatietafel kunt bedenken’
Er is het afgelopen jaar al gesleuteld aan de Algemene wet bestuursrecht, geeft Camps aan. Maar ook in de wetten als de WW en WIA wil hij meer ruimte krijgen om besluiten te nemen die passen bij iemands hulpvraag, in plaats van op basis van de letter van de wet. ‘Je weet van tevoren nooit hoe iets er in de praktijk uit komt te zien. De complexiteit van de uitvoering is altijd veel groter dan je aan de formatietafel kunt bedenken.’
Probleemdossier: sociaal-medische beoordelingen
Bij het aantreden als bestuursvoorzitter in 2020 moest Camps direct aan de slag met de enorme achterstanden in de sociaal-medische beoordelingen. Wat is iemands inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid? Heeft iemand recht op een uitkering en zo ja, hoe hoog is die uitkering en hoe lang wordt deze toegekend? Door het gebrek aan verzekeringsartsen en de ingewikkelde en tijdrovende verslagen die artsen moesten maken, liepen de wachtenlijsten snel op.
Citaat
‘Voor het eerst in 15 jaar is het aantal mensen die wachten op een sociaal-medische beoordeling afgenomen’
Inmiddels ziet Camps een lichtpuntje en waren er aan het eind van 2023 meer artsen beschikbaar voor deze beoordelingen, dan aan het begin van dat jaar. ‘Voor het eerst in 15 jaar is het aantal mensen die wachten op een sociaal-medische beoordeling afgenomen. We hebben nu meer dan 100 sociaal medische centra door het hele land, waar multidisciplinaire teams de beoordelingen uitvoeren. Dit ontlast de arts, waardoor we er meer kunnen doen. Ook kunnen we inmiddels, door hulp van de minister, 60-plussers eenvoudiger en sneller beoordelen, met minder betrokkenheid van een arts. En we hebben een grote uitvraag gedaan om mee te denken over hoe we de achterstanden in sociaal-medische beoordelingen kunnen wegwerken.’
Ondertussen besloot de overheid samen met UWV om voorschotten te betalen aan mensen die soms een half jaar of langer in onzekerheid verkeren. Voorschotten die uiteindelijk misschien terugbetaald moeten worden. ‘Juist omdat mensen zolang moeten wachten en de onzekerheid zo groot is, hebben we - met de toeslagenaffaire in het achterhoofd - besloten deze toeslag niet terug te vorderen, als blijkt dat het voorschot deels of gedeeltelijk onterecht is uitgekeerd. Dit is hopelijk een maatregel waarmee wij als UWV helpen aan de opbouw van het vertrouwen van de burger in de overheid.’
De krapte houdt aan
Wat betreft de arbeidsmarktkrapte, geeft Camps aan dat mensen nog niet voldoende beseffen dat de krapte zal aanhouden ‘Niet alleen werkgevers hebben last van de enorme krapte in de zorg, het onderwijs, de ICT en de techniek. Iedereen in Nederland ervaart daar de gevolgen van. Kijk naar het docententekort bij scholen, de wachtlijsten in het ziekenhuis en de moeite die het kost om de verandering van energievoorziening voor elkaar te krijgen. We hebben het over 400 duizend vacatures. Met zo’n 150 duizend mensen in de WW en een paar 100 duizend werkzoekenden is de situatie zeer krap.’
Werkgever: open je blik
Werkgevers in Nederland zullen zich volgens Camps meer moeten inspannen om ondersteuning of een extra opleiding te bieden zodat iemand aan het werk kan. In plaats van te wachten op het schaap met vijf poten. Ook is het belangrijk dat werkgevers weten wat er nog meer mogelijk is om die vacatures te vullen. ‘Op een gegeven moment zijn we in Nederland “door de mensen heen” en kijken we over de grens. Voor 70% van de krapteberoepen in Nederland, zijn er meer dan vijf Europese landen met overschotten. Wij kunnen werkgevers daarbij helpen vanuit ons European Employment Services-netwerk. Ook vanuit buiten Europa kunnen we mensen naar Nederland halen, via de kennismigrantenregeling. Dat zijn er nu zo’n 30 duizend per jaar. Daar zullen we een beroep op blijven doen, want veel bedrijven zijn daarvan afhankelijk.’
De aflevering van ‘Sven op 1’ van 29 december 2023 beluister je hier.
