Door de uitbraak van het coronavirus kwam de reisbranche in Nederland in het 1e kwartaal van 2020 voor een belangrijk deel stil te liggen. Negatieve reisadviezen en de sluiting van grenzen maakten reizen naar het buitenland moeilijk of zelfs onmogelijk. Reizen die al geboekt waren, konden vaak niet doorgaan en reisbureaus en -organisaties moesten hun klanten soms terugbetalen. Verschillende reisorganisaties kwamen hierdoor in de financiële problemen en sommige gingen zelfs failliet. In april werd bijvoorbeeld D-reizen, 1 van de grootste reisorganisaties van Nederland, failliet verklaard.

De moeilijke situatie waarin de reisbranche sinds het uitbreken van de coronacrisis verkeert, heeft geleid tot een fors verlies van banen. Tussen februari en december 2020 daalde het aantal banen van werknemers bij reisbureaus en -organisaties met 23%. Alleen in de horeca was dit percentage nog groter (-24%). De relatief kleine reisbranche verloor in totaal ruim 4.000 van de 18.000 werknemersbanen, waarvan 3.000 op basis van een tijdelijk contract. Vooral jongeren werden hard geraakt, omdat deze groep vaak op tijdelijke contracten werkt. Bijna de helft van de werknemers uit de reisbranche onder de 25 jaar verloor zijn baan, zo blijkt uit arbeidsmarktonderzoek in opdracht van Reiswerk.

De ontwikkeling van het aantal banen blijft de komende tijd onzeker. Zo meldt het CBS dat de omzet van de reisbranche in het 1e kwartaal van 2021 ruim 65% lager lag dan in dezelfde periode vorig jaar. Volgens een enquête van Reiswerk verwacht ongeveer de helft van de bedrijven in de reisbranche dat het aantal werknemers verder zal afnemen in 2021. Bijna een derde houdt rekening met faillissement of opheffing.

Het baanverlies in de reisbranche is fors, maar had nog groter kunnen zijn omdat de inkomsten bijna helemaal wegvielen. Dat er niet nog meer ontslagen en faillissementen waren, komt voor een belangrijk deel door de NOW-regeling. De reisbranche heeft na de luchtvaartsector het meeste gebruikgemaakt van de NOW-regeling. De NOW ondersteunde ongeveer 65% van de banen in de reisbranche tijdens de 1e aanvraagperiode. In de 2e, 3e en 4e periode was dit bijna 50% van het aantal banen.

Het aantal WW’ers uit de reisbranche lag aan het begin van 2020 nog onder de 1.000, maar verdubbelde gedurende het jaar tot bijna 2.000. In de 1e maanden van 2021 daalde het aantal WW’ers vervolgens tot bijna 1.700 in april. Toch ligt het WW-cijfer nog fors hoger dan in april 2020 (+57%). Vooral onder reisadviseurs en -bureaumedewerkers, beroepen die specifiek zijn voor de reisbranche, steeg het aantal WW-uitkeringen flink. Het totale aantal WW’ers was in april 2021 alweer 9% lager dan een jaar ervoor.

Het aantal openstaande vacatures in de reisbranche is flink gedaald. Er is vooral minder vraag naar reisadviseurs en -bureaumedewerkers. Tussen het 4e kwartaal van 2019 en het 4e kwartaal van 2020 nam het aantal vacatures in deze beroepsgroep af met 80%. 

Doordat het aantal WW’ers is toegenomen en het aantal vacatures is gedaald, is de concurrentie voor werkzoekende reisadviseurs en -bureaumedewerkers groter geworden. Bovendien is de verwachting van de sector dat de werkgelegenheid voor sommige functies in de reisbranche ook na de coronacrisis zal blijven krimpen. Dit geldt bijvoorbeeld voor administratieve functies, maar ook voor advies- en verkoopfuncties. Klanten zoeken en boeken namelijk steeds vaker zelf online hun vakantie.

Wanneer het lastig blijkt om een nieuwe baan te vinden in de reisbranche, kan een overstap naar een ander beroep uitkomst bieden. Om werkzoekenden hierbij te helpen bracht UWV mogelijke overstapberoepen voor reisadviseurs en -bureaumedewerkers in beeld. Er zijn genoeg banen waarin zij hun dienstverlenende en commerciële vaardigheden kunnen benutten, zoals:

• Medewerkers klantcontact
• Verkoopmedewerkers wooninrichting
• Commercieel medewerkers binnendienst
• Accountmanagers zakelijke diensten
• Adviseurs bankzaken (particuliere markt)

Soms moeten werkzoekenden voor dit soort functies eerst een opleiding volgen voordat ze kunnen overstappen, maar dat is niet altijd nodig. Voor meer informatie en advies kunnen werkzoekenden, maar ook werknemers, scholieren en werkgevers terecht bij het Leerwerkloket.