In het voortgezet onderwijs is de spanning voor docenten toegenomen. Alleen tijdens de coronacrisis in 2020 nam de spanning iets af doordat er toen minder vacatures waren. Sinds 2021 neemt de krapte op de arbeidsmarkt voor docenten in het voortgezet onderwijs weer toe.

In het voortgezet onderwijs verschilt de spanning op de arbeidsmarkt per vak. Voor exacte vakken en talen wijst de spanningsindicator al geruime tijd op een krappe tot zeer krappe arbeidsmarkt. Dit geldt nu voor bijna alle vakken, uitzondering hierop zijn kunst- en cultuurvakken.

In 2026 wordt, gemiddeld voor alle vakken, een tekort verwacht van ruim 2.500 fte. De Randstad krijgt de grootste tekorten. Daar stijgt het aantal leerlingen nog, terwijl in andere regio’s het aantal leerlingen naar verwachting afneemt. De tekorten zijn het grootst bij wis-, natuur- en scheikunde, informatica, klassieke talen, Frans, Duits en Nederlands.

Voor leraren in het basisonderwijs is de situatie op de arbeidsmarkt in de afgelopen 6 jaar veranderd. In 2016 was er nog een overschot aan basisschoolleraren. Sindsdien is de spanning op de arbeidsmarkt sterk toegenomen. Vanaf 2019 is er sprake van een krappe arbeidsmarkt voor leraren in het basisonderwijs. Scholen kunnen hierdoor moeilijk personeel vinden.

De spanning op de arbeidsmarkt voor basisschoolleraren is regionaal sterk verschillend. In de Randstad was er in 2021 een zeer krappe arbeidsmarkt. In enkele andere regio’s was er nog een ruime arbeidsmarkt. In 2021 is het beroep leerkracht basisonderwijs, in 25 van de 35 regio’s, opgenomen in de lijst met kansrijke beroepen. De spanning was het grootst in de Randstad.

Landelijk wordt momenteel voor basisschoolleraren een tekort van 9.000 fte (voltijdsbanen) geschat. Het tekort is procentueel het hoogste in de grote steden binnen de Randstad. 

Het lerarentekort voor het primair en voortgezet onderwijs blijft de komende jaren nog actueel. Een zorgelijke trend is dat de vakken wiskunde en Nederlands, waarvoor nu al een tekort aan leraren is, te maken hebben met een dalende instroom voor de tweedegraads lerarenopleiding. Ook voor economie en Frans zijn er minder aanmeldingen.

Voor scholen blijft het dan ook moeilijk om personeel te vinden. UWV heeft eerder 27 strategieën om personeelstekorten tegen te gaan in kaart gebracht. Deze zijn onder te brengen in de 3 pijlers:

• Nieuw talent aanboren, bijvoorbeeld door het vak aantrekkelijk te maken voor zij-instroom.
• Anders organiseren, bijvoorbeeld door de administratieve belasting aan te pakken.
• Binden en boeien, bijvoorbeeld door het verlagen van de werkdruk