‘AI vervult de rol van een assistent die dagelijks slimmer wordt en werk voorbereidt’, concludeert Verduijn. Het UWV-onderzoek is gebaseerd op interviews met negentien experts uit diverse kennisgebieden, gecombineerd met inzichten uit eerder UWV-werkgeversonderzoek en een analyse van internationale ontwikkelingen.
De inzet van AI kan werknemers in theorie veel opleveren, weet Verduijn. Zo kan een deel van de winst op het gebied van arbeidsproductiviteit terugvloeien naar werknemers. Een voorbeeld hiervan is softwareproducent AFAS, die werknemers door verwachte productiviteitswinst een vierdaagse werkweek met behoud van salaris aanbiedt.
Ondanks de kansen benadrukt Verduijn het belang van menselijke controle. ‘Werknemers moeten kritisch blijven analyseren wat AI genereert en zich afvragen of de output logisch en volledig is, en of deze geen hallucinaties bevat’, waarschuwt hij. ‘Je kunt niet volledig vertrouwen op AI.’
Hoewel kunstmatige intelligentie kansen biedt, zijn er ook uitdagingen. Zo kan AI in sommige sectoren banen kosten. ‘De CEO van een groot callcenternetwerk voorspelde bijvoorbeeld dat binnen enkele jaren de helft van zijn medewerkers overbodig zal zijn, omdat AI-agents razendsnel reageren, alle talen beheersen en rond de klok werken.’
De AI-ontwikkelingen maken bepaalde menselijke vaardigheden crucialer dan ooit. De experts noemen in het onderzoek vier kerncompetenties:
- Kritisch denken: goed kunnen beoordelen wat de output van AI is en of de informatie volledig is
- Soft skills: creativiteit, samenwerking en communicatieve vaardigheden, omdat menselijke interpretatie vaak nog nodig is
- Digitale geletterdheid: op basaal niveau begrijpen hoe AI werkt
- Aanpassingsvermogen: openstaan voor verandering biedt de beste arbeidsmarktperspectieven
UWV speelt een belangrijke rol door werkzoekenden en werkgevers te helpen navigeren door de transitie. ‘De grootste uitdaging is om te zorgen dat niemand achterblijft’, benadrukt Verduijn. ‘Het risico bestaat dat AI de ongelijkheid op de arbeidsmarkt vergroot als bepaalde groepen geen toegang hebben tot juiste scholing.’
De invloed is vooral merkbaar in kennisintensieve sectoren, zoals financiële dienstverlening (voor risicoanalyses en klantenservice), juridische dienstverlening (voor het uitpluizen van wetteksten) en onderwijs (voor het ondersteunen van leraren bij lesmateriaal). De experts concluderen dat de kansen van AI in veel gevallen de bedreigingen overtreffen.
Benieuwd naar het hele verhaal? Luister nu naar deze speciale zomeraflevering van ‘De arbeidsmarkt ontcijferd’, de UWV-podcast waarin experts u meenemen naar de getallen – én de verhalen erachter. En abonneer u meteen via Apple Podcasts, Spotify of YouTube.
Het hele rapport ‘Op weg naar AI die werkt voor iedereen’ vindt u op werk.nl/arbeidsmarktinformatie.