Berendsen: ‘Dit soort grote rapporten verschijnen omdat er een situatie is ontstaan die dringend onderzocht moet worden. In dit geval de nijpende krapte op de arbeidsmarkt. De economie wordt gekenmerkt door een golfbeweging en zo’n rapport is meestal het teken dat we weer op de top van de conjunctuur zitten. Vaak komt dan niet lang daarna de val. Ik houd mijn hart vast.’

McKinsey verwacht dat technologische innovaties, zoals AI, de productiviteitsgroei kunnen verviervoudigen van 0,4 naar 1,8%. Berendsen: ‘Het is zeker een serieuze ontwikkeling die de komende tien jaar een hoop zal doen veranderen, maar niemand kan voorspellen wat de aard van die verandering precies zal zijn. Het enige dat je met zekerheid kunt stellen, is dat praktisch werk en menselijk contact niet zo eenvoudig te vervangen zijn. En dat juist de sectoren waarin de krapte groot is, grotendeels draaien om praktisch werk en menselijk contact. Iedereen wil tegenwoordig een academische titel, maar we hebben behoefte aan verplegers en loodgieters.’

De onderzoekers van McKinsey verwachten ook dat de krapte op de arbeidsmarkt in 2030, zonder ingrepen, zal verdrievoudigen, wat leidt tot een tekort van 1,4 miljoen arbeidskrachten. ‘Dit is geen prognose’, nuanceert hij. ‘Het rapport trekt een lijn door van huidige trends. Wat ontbreekt, is de invloed van gedragsveranderingen als gevolg van de krapte. Daarbij kun je denken aan werkgevers die geen personeel kunnen vinden, gaan op zoek naar andere oplossingen: extra machines, buitenlandse werknemers of bedrijfsbeëindiging. Ook werknemers maken andere keuzes in een zo’n arbeidsmarkt. Maar die gedragingen zijn juist het moeilijkst te voorspellen. Voor ons, ramers, zijn mensen waardeloze objecten: ze doen helaas nooit wat je wilt of verwacht. Daarom hebben we bij UWV ook gedragswetenschappers in dienst. Die kunnen voorspellen hoe mensen op bepaalde veranderingen reageren. Als ramer heb ik daar overigens nog niet zo veel aan, omdat je dat ook moet kunnen kwantificeren: hoevéél mensen gaan dit of dat doen? En dat is niet zo makkelijk.’ 

Lees het volledige interview met Ed Berendsen over zijn visie als ramer op het McKinsey rapport.