UWV Kennisverslag (UKV) 2024-10 beschrijft de ontwikkelingen bij de WW, de toegenomen instroom in de WIA en de toekomstige veranderingen in de Wajong.
De economie, die de afgelopen twee jaar stagneerde, krijgt langzamerhand invloed op de hoogte van de werkloosheid. Het aantal WW-uitkeringen neemt toe, maar blijft laag vergeleken met de omvang van de beroepsbevolking. De aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat bedrijven die kampen met tegenvallende resultaten hun personeel zoveel mogelijk proberen te behouden. Bij de WIA zien we sinds 2023 een forse stijging van de instroom. Er zijn diverse oorzaken, zoals de groei van de werkgelegenheid, de verhoging van de pensioenleeftijd en meer WIA-aanvragen van mensen met psychische aandoeningen en langdurige covid. Het aantal Wajong-uitkeringen neemt sinds 2021 jaarlijks licht toe en naar verwachting zal het aantal ook in 2024 stijgen. Vanaf 2025 kunnen er voor het eerst mensen een aanvraag indienen die tien jaar eerder afgewezen werden voor de Wajong (de zogeheten tienjaarregel). Zij kunnen alsnog aanspraak maken op de Wajong wanneer zij tien jaar lang geen arbeidsvermogen hebben ontwikkeld.
Belangrijkste volumeontwikkelingen
Dit zijn de belangrijkste ontwikkelingen:
- Het aantal WW-uitkeringen neemt in 2024 langzaamaan toe, na zo’n anderhalf jaar waarin het aantal uitkeringen rond de 150.000 fluctueerde. We gaan uit van 174.100 uitkeringen per eind december. Voor 2025 verwachten we een verdere stijging.
- Het aantal aanvragen voor een WIA-uitkering is in de eerste drie kwartalen van 2024 met 12% gestegen. In 2023 was de toename ook al fors.
- We verwachten dat de WIA-instroom in 2024 op 64.600 uitkomt; dat is bijna 5.000 meer dan in 2023. Eén van de oorzaken is een toename van langdurig zieken door psychische aandoeningen en langdurige covid. Vooral (ex-)werknemers uit de zorg & welzijn, het openbaar bestuur en het onderwijs stromen vaker in met deze diagnoses. Er zijn ook meer aanvragen doordat het aantal verzekerden voor de WIA toeneemt, als gevolg van de werkgelegenheidsgroei twee jaar eerder, en door de verhoging van de pensioenleeftijd.
- Het aantal Wajong-uitkeringen laat een matige stijging zien. In 2024 komen er naar schatting 1.200 uitkeringen bij. In 2025 gaat het aantal aanvragen naar verwachting oplopen, omdat de tienjaarregel in de Wajong 2015 voor het eerst van kracht is. Wanneer iedereen op wie de tienjaarregel van toepassing is ook daadwerkelijk een aanvraag doet, dan zal het aantal aanvragen naar verwachting met 800 à 900 per jaar stijgen.