‘We hebben de afgelopen weken hard gewerkt om er samen met betrokken partijen voor te zorgen dat dit per 1 oktober op al onze kantoren in heel Nederland van start kan gaan’, zegt Johanna Hirscher, lid van de Raad van Bestuur van UWV. ‘Met deze tijdelijke maatregel geven we deze mensen sneller zekerheid over hun toekomst en kunnen verzekeringsartsen worden ingezet voor andere beoordelingen. Ondertussen werken we ook keihard aan andere maatregelen om de achterstanden aan te pakken.’
Werknemers die twee jaar ziek zijn kunnen in aanmerking komen voor een WIA-uitkering. Normaal gesproken betekent dit dat ze een sociaal-medische beoordeling krijgen door een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige. De vereenvoudigde beoordeling houdt in dat mensen die de grens van twee jaar ziekte bereiken tussen 1 oktober 2022 en 1 januari 2024 en dan 60 jaar of ouder zijn, alleen beoordeeld worden door een arbeidsdeskundige. Mensen krijgen in principe dan een volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering (WGA 80-100), tenzij ze nog werken en minder dan 35 procent inkomensverlies hebben, de grens om in aanmerking te komen voor een WIA-uitkering. In dat geval krijgen ze geen uitkering, zoals nu ook het geval is.
Wanneer de bedrijfsarts heeft vastgesteld dat iemand helemaal geen mogelijkheden meer heeft om te werken, volgt een sociaal-medische beoordeling door een verzekeringsarts om te bepalen of iemand volledig én duurzaam arbeidsongeschikt is en in aanmerking komt voor een (hogere) IVA-uitkering.
Belangrijk hierbij is dat door deze maatregel niemand benadeeld wordt. In alle gevallen geldt dat werknemer en werkgever moeten instemmen met de vereenvoudigde beoordeling. Het blijft dus mogelijk om een beoordeling door een verzekeringsarts te vragen. Ook houden cliënten de mogelijkheid om in bezwaar te gaan, zoals bij elk ander besluit van UWV. Verder is van belang dat werkgevers niet met extra kosten te maken krijgen. Voor cliënten geldt bovendien dat ze ook actief re-integratiedienstverlening aangeboden krijgen door UWV. De maatregel loopt vooralsnog tot en met 31 december 2023.
Hirscher: ‘Onze medewerkers in het hele land weten wat ze te doen staat. We begrijpen dat dit voor werknemers en werkgevers die dit betreft nieuw en mogelijk spannend is. Arbeidsdeskundigen nemen daarom rechtstreeks contact met hen op om uit te leggen wat de vereenvoudigde beoordeling inhoudt en te vragen of ze daar mee instemmen. Uiteraard is ook de informatie op onze website aangepast voor deze groep en zitten de medewerkers van ons Klantencontactcentrum klaar om eventuele vragen te beantwoorden.’
De vereenvoudigde WIA-beoordeling is een van de maatregelen die de minister onlangs aankondigde in een Kamerbrief. Naast deze maatregel gaat ook een andere maatregel in op 1 oktober. Die maatregel geldt voor een kleine groep cliënten en houdt in dat UWV vijf jaar geen herbeoordeling gaat uitvoeren bij mensen in de IVA en in de Wajong, die duurzaam volledig arbeidsongeschikt zijn verklaard en die ondanks hun beperkingen inkomsten uit werk verwerven.
De achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen lopen al jaren op. Bij de maatregelen die de minister heeft aangekondigd om dit aan te pakken, zit ook een groot aantal maatregelen die UWV intern neemt. UWV is daar nu volop mee bezig. De minister heeft ook aangekondigd voor twee aanvullende maatregelen – waarvoor wetswijziging nodig is – op korte termijn de gevolgen en precieze effecten op de mismatch in kaart te willen brengen. Hirscher: ‘De maatregelen die we vanaf 1 oktober gaan uitvoeren zorgen ervoor dat we een begin kunnen maken met het terugdringen van de achterstanden. Maar het is nog niet voldoende. Daarvoor is het essentieel dat ook de maatregelen voor de middellange termijn worden doorgevoerd.’