Als er één maatregel dit jaar een stempel heeft gedrukt op het werk van UWV dan is het wel de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). Voor de drie tijdvakken NOW in 2020 keerde UWV maar liefst 15 miljard euro aan voorschotten uit aan werkgevers. Daardoor konden salarissen worden doorbetaald en bleven banen behouden. Camps: ‘De manier waarop we, samen met het ministerie, de NOW hebben opgezet en uitvoeren, toont het vakmanschap, de flexibiliteit en de gedrevenheid van onze medewerkers. Ik ben daar nog steeds enorm van onder de indruk. De regeling vraagt ook veel van hun uithoudingsvermogen. Want wie had bij de start in april kunnen voorzien dat we een jaar later al aan de vijfde aanvraagperiode van de NOW toe zijn. Wat begon als een sprint is inmiddels een marathon geworden.’ Naast de NOW voerde UWV ook een andere steunmaatregel uit, de Tijdelijke Overbruggingsregeling voor Flexibele Arbeidskrachten (TOFA).

Hoewel veel werkgevers een beroep hebben gedaan op de NOW en zo personeel in dienst konden houden, leidde de coronacrisis, zeker in de begin fase, ook tot een forse toename van het beroep op de WW. UWV handelde in 2020 56 procent meer WW-aanvragen af dan in 2019 (633.600 tegenover 407.100). Om die aanvragen aan te kunnen zijn 600 extra uitkeringsdeskundigen aangenomen. Camps: ‘Zij hebben enorm hard doorgewerkt, ook in de avonden en weekenden om te zorgen dat we de WW-uitkeringen tijdig konden uitbetalen.’

Ondanks de coronacrisis vonden vorig jaar veel mensen vanuit de WW weer werk, 190.800 tegenover 171.700 in 2019. ‘Een mooi resultaat. We begeleiden mensen graag weer naar werk, maar het zou nog mooier zijn als we kunnen voorkómen dat ze zonder baan komen te zitten. Daarom zijn we ook zo blij met de 35 regionale mobiliteitsteams die we samen met gemeenten en sociale partners opzetten’, aldus Maarten Camps. Deze teams, waarvan de eerste drie in december van start zijn gegaan, bieden dienstverlening aan mensen die als gevolg van de coronacrisis ontslagen dreigen te worden, in onzekerheid verkeren en ondersteuning kunnen gebruiken. Daarbij ligt de focus op om- en bijscholing naar werk in kansrijkere beroepen, vaak in andere sectoren. Camps: ‘Dit is echt iets dat we ook na de coronacrisis willen blijven doen.’

Naast al het extra werk door de coronacrisis moest ook de ‘normale’ dienstverlening zo goed mogelijk doorgaan. ‘Een enorme uitdaging in een tijd waarin thuiswerken het devies was en face-to-facecontacten door de coronamaatregelen noodgedwongen beperkt waren’, aldus Camps. ‘Maar het is gelukt en daarvoor verdienen al onze medewerkers grote waardering.’ Dat die waardering er is, blijkt ook uit de flink gestegen klanttevredenheidscijfers: uitkeringsgerechtigden en werkgevers gaven UWV gemiddeld een 7,4 (2019: 7,1) en 7,2 (2019: 6,5). Intussen verzorgde UWV ook de uitvoering van verschillende nieuwe wetten zoals de Wet arbeidsmarkt in balans (Wab) en de Wet invoering extra geboorteverlof (WIEG).

2020 was ook het jaar dat UWV, de Nederlandse Vereniging voor Verzekeringsgeneeskunde (NVVG) en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid intensieve gesprekken voerden over de toekomst van het sociaal-medisch beoordelen. De vraag naar sociaal-medische beoordelingen is al langere tijd groter dan UWV aankan. Het aantal uit te voeren – steeds vaker complexe, arbeidsintensieve – beoordelingen zal de komende jaren alleen maar toenemen, terwijl er vraagtekens zijn bij de effectiviteit van de huidige manier van sociaal-medisch beoordelen. Inmiddels hebben de gesprekken tot belangrijke afspraken geleid. Zo maakt UWV de komende jaren de omslag naar een regiemodel voor sociaal-medische dienstverlening en wordt gewerkt aan een effectievere inzet van de verzekeringsarts bij de uitvoering van de Ziektewet. ‘Dit helpt om de oplopende werkdruk te verlichten en zorgt voor een betere dienstverlening aan de klant’, aldus Camps. ‘Maar er is meer nodig, dat schrijft ook de minister. Dan gaat het om wijzigingen in wet- en regelgeving. Dat vraagt om politieke keuzes.’

En dan was 2020 het jaar van de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU), het jaar waarin het vaak ging over de menselijke maat in de uitvoering. ‘De spanning tussen de letter en de bedoeling van wetten stelt ons regelmatig voor dilemma’s,’ aldus Maarten Camps. ‘Daarom is het zo belangrijk dat het nieuwe kabinet en de nieuwe Tweede Kamer echt werk maken van de conclusies van de TCU.’ Een van de conclusies van de TCU is dat uitvoeringsorganisaties van meet af aan betrokken moeten zijn bij de ontwikkeling van nieuwe wet- en regelgeving, zodat alle mogelijkheden en hindernissen direct in het politieke besluitvormingstraject kunnen worden meegenomen. ‘Dat juichen we zeer toe. Waar uitvoeringsorganisaties als UWV behoefte aan hebben is écht gehoord te worden door de politiek, minder complexe wet- en regelgeving, meer ruimte voor maatwerk en een solide basis, ook financieel, om ons werk te kunnen doen.’

Bekijk de verantwoordingssite voor alle informatie uit het jaarverslag en veel extra cijfers.

Lees ook de speciale editie van UWV Magazine: ‘Dienstverlening in een coronajaar. Jaarverslag 2020 in het kort’, met ook tal van interviews met onder andere UWV-medewerkers..