Nederland staat voor een grote opgave om de CO2-uitstoot sterk te verminderen. Daarom wordt volop ingezet op de opwekking van duurzame stroom door zonnepanelen en windturbines. Deze energietransitie vergt een nieuw energiesysteem waarin de energie-infrastructuur wordt aangepast en vooral uitgebreid, zoals kabels, leidingen en buizen die onze energie transporteren. Beroepen die hiervoor nodig zijn, zijn vaak (elektro)technisch van aard, zoals elektriciens, installatiemonteurs voor zonnepanelen en laadpalen, monteurs elektriciteitsnetten en lassers. Ook zijn er veel technische beroepen in de voorbereiding én afronding bij betrokken (zoals vaklieden grond-, weg- en waterbouw, grondverzetmachinisten, kabelwerkers en stratenmakers). Daarnaast zijn er projectleiders, engineers, werkvoorbereiders, uitvoerders en tekenaars nodig. Ook spelen ict’ers en overheidsfunctionarissen een belangrijke rol.

In totaal staan er voor deze beroepen 48.000 vacatures open in het tweede kwartaal van 2022. Al langere tijd is er een tekort aan technische vakmensen en door de aankomende veranderingen blijft de vraag naar technische vakmensen onverminderd groot. De meeste vacatures staan open voor ontwerpers, architecten en analisten ICT-systemen. In het tweede kwartaal van 2022 stonden er voor deze groep 6.100 vacatures open. Voor elektriciens en installatiemonteurs staan er 3.400 vacatures open en voor werkvoorbereiders en calculatoren 2.900.

UWV heeft op basis van de klimaattafel Energiesysteem uitgewerkt om welke werkzaamheden en beroepen het gaat voor het uitvoeren van klimaatmaatregelen op het gebied van energie. Ook is gekeken naar welke kennis en competenties daarvoor nodig zijn. Hiermee kunnen branches duidelijker aangeven welke mensen ze nodig hebben en wat die globaal moeten kennen en kunnen. De uitwerking van UWV laat ook zien dat opleidingen en omscholingstrajecten richting een klimaatbaan de baankansen vergroten.

UWV heeft ook aan actieve rol in het omscholen van mensen naar een klimaatbaan met goede baankansen. Een voorbeeld hiervan is Martin. Bijna 20 jaar werkte Martin als glazenwasser voordat hij werkloos raakte. Met behulp van UWV volgde hij een leerwerktraject in de richting van een klimaatbaan. In drie maanden tijd werd Martin omgeschoold tot zonnepaneleninstallateur en nu is hij werkzaam bij een installatiebedrijf in Winsum. ‘Ik had er van tevoren wel een beetje tegenop gezien, want ik had al heel lang niet meer in de schoolbanken gezeten. Maar het viel me 100 procent mee hoe zwaar het was. En ik vond het echt heel leuk. Tijdens de opleiding behield ik mijn uitkering en UWV betaalde de reiskosten. Na de opleiding heb ik vier weken stage gelopen bij Energie Remmers. Vervolgens kreeg ik daar een contract voor een half jaar. En daarna kwam ik in vaste dienst.’

Een ander voorbeeld van een initiatief om meer mensen te laten instromen in een klimaatbaan is het project Be An Engineer. Tijdens dit project kunnen zij-instromers met een passie voor techniek in deeltijd werkend-leren en ook een Associate Degree of Bachelor diploma behalen in de richting van de elektrotechniek, bouwkunde en civiele techniek. Voor kandidaten met een WW-uitkering wordt in overleg met UWV een periode afgesproken waarbij de uitkering doorbetaald wordt en de kandidaat ontheven is van de sollicitatieplicht.