De mogelijke fraude met Ziektewetuitkeringen kwam begin januari 2022 aan het licht nadat verzekeringsartsen van UWV opmerkten dat in korte tijd relatief veel uitkeringen werden toegekend aan mensen met een adres in Slowakije, terwijl dat er normaal gesproken slechts een zeer klein aantal per jaar zijn. Ook de genoemde gefingeerde oorzaak en geleverde (medische) documenten riepen vragen op. Vervolgens is er in september 2022 binnen UWV een uitvraag gedaan aan verzekeringsartsen om vergelijkbare situaties te delen met het inmiddels ingestelde onderzoekteam. In die uitvraag is specifiek gevraagd naar gevallen waarin sprake was van iemand met een adres in Slowakije. Deze uitvraag voldeed niet aan het gelijkheidsbeginsel en had daarom niet op deze manier gedaan mogen worden. Dat blijkt uit het interne UWV-onderzoek. De uitvraag was het tweede deel van het onderzoek naar de fraude met Ziektewetuitkering. Het eerste deel, het signaleren en onderzoeken van individuele casussen, is wel juist en rechtmatig uitgevoerd.

Het gelijkheidsbeginsel is een principe dat iedereen gelijke rechten heeft en recht heeft op een gelijke behandeling. Doordat UWV specifiek de uitvraag heeft gedaan om signalen over vergelijkbare situaties met personen die woonachtig waren op een adres in Slowakije, voldeed het niet aan dit gelijkheidsbeginsel. Ondanks dat er duidelijke signalen waren dat deze manier van fraude werd ingezet door personen woonachtig in Slowakije, had UWV hier geen specifieke uitvraag naar mogen doen.

De uitvraag en het daarop volgende onderzoek is in juli dit jaar stopgezet en wordt nu niet meer door UWV gebruikt. Andere gevallen die via deze uitvraag naar boven zijn gekomen, worden niet meer nader onderzocht. UWV is een lerende organisatie, ook wanneer het gaat om de inzet van data in handhaving en het voorkomen van fraude en misbruik met uitkeringen. Ervaringen en lessen die opgedaan zijn in het onderzoek naar deze vorm van Ziektewetfraude worden meegenomen in de evaluatie en verbetering van het werk van UWV. Daarnaast zullen maatregelen worden getroffen om het werkproces van de Ziektewet minder vatbaar te maken voor fraude. En wordt er nog onderzocht wat voor gevolgen het stopzetten van de uitvraag heeft voor de al vastgestelde sancties.