Nederland werkt aan verschillende klimaat- en milieudoelen. Bijvoorbeeld het verminderen van broeikasgassen, het verbeteren van de water- en bodemkwaliteit en meer biodiversiteit. Om deze doelen te halen en de landbouwsector te verduurzamen, is een brede en goed opgeleide beroepsgroep nodig. Lisan van den Beukel, arbeidsmarktadviseur van UWV: ‘Niet alleen beroepen in de landbouw, maar ook technologie, overheid, natuurbeheer en de voedselketen spelen een cruciale rol bij de verduurzaming van de landbouwsector.’

‘Voor alle beroepen die nodig zijn voor een toekomstbestendige landbouw is de arbeidsmarkt krap tot zeer krap. Zo is er veel vraag naar hoveniers, medewerkers groente- en fruitteelt en beleidsadviseurs,’ aldus Van den Beukel. Ten opzichte van 2019 is het aantal vacatures voor beroepen die sterk verwant zijn met de agrarische sector, zogenaamde ‘donkergroene beroepen’, met 42% gestegen. Het gaat dan om beroepen in land- en tuinbouw, natuur & leefomgeving en dieren.

Het aantal vacatures voor ‘lichtgroene beroepen’ is met 114% gestegen, vacatures voor functies als beleidsmedewerkers ruimtelijke ordening, agrarisch en milieu en aan bodemkundigen. Bij de lichtgroene beroepen gaat het om beroepen in de vershandel en voedselketen (inclusief voedingsindustrie, detailhandel food en horeca) en ecosysteemdiensten voor landbouw, milieu en klimaat (zoals beleidsmedewerkers agrarisch, milieu en ruimtelijke ordening).

‘Een duurzame landbouw vraagt om aanpassingen in de manier van werken, met bijbehorende kennis en vaardigheden,’ stelt Van den Beukel. ’Denk hierbij aan de overstap naar andere teelten of teeltsystemen die beter bestand zijn tegen langdurige droogte of overvloedige regenval. Meer kennis van onder andere water en bodem is van belang voor agrariërs, maar ook voor bijvoorbeeld natuur- en landschapsbeheerders, agrarisch adviseurs en beleidsmedewerkers. En vaardigheden als flexibiliteit, wendbaarheid en samenwerken worden nog belangrijker om beter te kunnen inspelen op veranderende omstandigheden.’

Werkgevers kunnen zelf ook bijdragen aan het oplossen van personeelstekorten. Dat kan door breder te werven, werk anders te organiseren of medewerkers te behouden met goed werkgeverschap. “Open dagen zoals ‘Kom in de Kas’ of stageplaatsen voor zij-instromers kunnen écht verschil maken,” zegt Van den Beukel. ‘Ook technologie helpt: melkrobots en sensoren in kassen zijn inmiddels ondenkbaar.’ Mensen die zich willen laten omscholen naar een baan die bijdraagt aan een toekomstbestendige landbouw hebben goede baankansen. UWV is betrokken bij omscholingstrajecten, zoals een opleidingstraject tot boomverzorger (European Tree Worker) en de pilot ‘Geo, data & design’ in het noorden van het land.

In het UWV-rapport Landbouw en Landgebruik - banen voor een duurzame toekomst staat welke beroepen nodig zijn om de sector te verduurzamen.