Maarten Camps, bestuursvoorzitter UWV: ‘Dit rapport helpt ons te voorkomen dat er onterecht mensen geen toeslag van UWV ontvangen en om het niet-gebruik van toeslagen en voorzieningen uit de Toeslagenwet terug te dringen. Als UWV zagen wij zelf ook al dat er niet optimaal gebruik gemaakt werd van de Toeslagenwet, mede doordat wij cliënten niet actief mochten wijzen op hun recht op deze toeslag. Inmiddels wijst UWV bij een aanvraag voor een WW-uitkering, mensen proactief op hun eventuele recht op deze toeslag.’

De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft onderzoek gedaan naar het niet-gebruik van de Toeslagenwet binnen de WW, Wajong, WIA, WGA, WIA IVA, WAO en IOW. Uit dit onderzoek is gebleken dat niet-gebruik hoger is onder cliënten met een Wajong-uitkering (68%), rechthebbenden met een IOW uitkering (56%) en onder cliënten met een inkomen vlak onder of ver beneden het sociaal minimum. Uit het onderzoek komen signalen naar voren over mogelijke oorzaken van het niet-gebruik, bijvoorbeeld dat de Toeslagenwet relatief onbekend is bij mensen en dat het een complexe wet is, waardoor betrokkenen uit angst voor verrekeningen en naheffingen, géén beroep doen op toeslagen waar ze wél recht op hebben. Tevens suggereert het onderzoek dat het informeren van cliënten verbeterd kan worden. Initiatieven om niet-gebruik tegen te gaan.

UWV ziet zelf ook in dat niet-gebruik van de Toeslagenwet groot is. In een eerder stadium zijn er door UWV dan ook initiatieven genomen om niet-gebruik te reduceren. Zo heeft UWV het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verzocht de wet structureel te vereenvoudigen en om een wettelijke grondslag te creëren voor het gericht pro-actief informeren van cliënten op een mogelijk recht op toeslag. De gesprekken met het ministerie over deze aanpassingen lopen nog. De huidige werkwijze waarbij we mensen die WW aanvraag doen, met een inkomen lager dan het sociaal minimum automatisch een aanvraag voor de Toeslagenwet laten doen, wordt door het ministerie gedoogd totdat er een wettelijke grondslag is gecreëerd.

UWV onderschrijft de zienswijze van de Arbeidsinspectie waar het de noodzaak benadrukt om versneld de Toeslagenwet te vereenvoudigen, en om UWV de mogelijkheid te bieden om uitkeringsgerechtigden pro-actief en gericht te mogen informeren, waardoor de wet laagdrempeliger wordt. Zo kan UWV helpen om het niet-gebruik van de Toeslagenwet tegen te gaan.

Maarten Camps: ‘Daarnaast pleit UWV voor een andere benaming dan ‘de Toeslagenwet’ om te voorkomen dat deze wet wordt geassocieerd met naheffingen en terugvorderingen van toeslagenwetten bij de Belastingdienst, zoals bij de toeslagenaffaire het geval was. Dit roept angst en onrust op’.

Naast bovengenoemde wettelijke trajecten zijn er andere maatregelen die UWV treft, bijvoorbeeld door middel van het preventieprogramma ‘Grip op schulden’, waarmee schulden van cliënten voorkomen dan wel beperkt kunnen worden door hen -voor zover mogelijk- te informeren over inkomensondersteunende regelingen, zoals de Toeslagenwet. Daarnaast verwijst UWV cliënten naar het Geldzorgenteam, wanneer blijkt dat cliënten schulden hebben of in de schulden dreigen te raken. Ook kan een cliënt gebruik maken van een budgetcoach die mogelijke toeslagen in kaart brengt. Indien er verdere hulp nodig is, worden cliënten warm overgedragen naar de gemeenten.

Maarten Camps: ‘UWV blijft zich inspannen zodat cliënten de inkomensondersteuning krijgen waarvoor zij in aanmerking komen. Zo voorkomen we dat mensen onder het sociaal minimum leven en zo verbeteren we hun bestaanszekerheid.’