In de NPD-monitor verkiezingsprogramma’s zijn de verkiezingsprogramma’s onder de loep genomen van partijen die in de huidige Tweede Kamer vertegenwoordigd zijn. Hierbij is specifiek gekeken naar de thema’s uit de eerdere NPD-oproep Bouwen aan vertrouwen. Daarin vroeg het NPD om aandacht van politieke partijen voor de thema’s die noodzakelijk zijn voor goede publieke dienstverlening: vereenvoudiging, gegevensdeling, stabiliteit en continuïteit, digitalisering.
Ingewikkelde wet- en regelgeving staat goede dienstverlening in de weg. In veel verkiezingsprogramma’s wordt de noodzaak van vereenvoudiging van complexe wet- en regelgeving inmiddels breed onderkend. Zo pleit de VVD voor een wet op regeldruk- en complexiteitsvermindering. D66 en SP willen publieke dienstverleners de mogelijkheid geven om een ‘rode kaart’ te trekken wanneer voorgenomen beleid onuitvoerbaar is. D66 en de ChristenUnie pleiten voor een jaarlijkse vereenvoudigingsdag, waarop de regering vereenvoudigingsvoorstellen naar de Tweede Kamer moet sturen. Het CDA pleit voor een programma vereenvoudiging van regelgeving en doet een aantal concrete voorstellen, waaronder het hervormen van de WIA. Vereenvoudiging van het toeslagenstelsel komt in veel partijprogramma’s terug. Het NPD hoopt dan ook dat een volgend kabinet écht aan de slag gaat met vereenvoudiging.
Ondanks de noodzaak van gegevensdeling tussen publieke dienstverleners, krijgt dit thema verhoudingsgewijs weinig aandacht in de verkiezingsprogramma's. Dit is opmerkelijk, temeer gegevensdeling een randvoorwaarde is voor vereenvoudiging, bijvoorbeeld bij het tegengaan van ingewikkelde samenloop van inkomensregelingen. Daarnaast is gegevensdeling onder meer noodzakelijk om niet-gebruik van inkomensregelingen tegen te gaan en bij opsporing. Het CDA sluit het meest aan bij de oproep van het NPD en pleit voor minder barrières op gegevensdeling. BBB, JA21 en D66 onderstrepen het belang van gegevensdeling voor de bestrijding van criminaliteit. SGP en GroenLinks-PvdA benoemen het delen van patiëntgegevens om de zorg digitaal toegankelijker te maken. Het NPD gaat graag met de verschillende partijen in gesprek om de urgentie van gegevensdeling nogmaals onder de aandacht te brengen. Aangezien het hard nodig is dat publieke dienstverleners meer en beter gegevens met elkaar kunnen delen.
Het thema stabiliteit en continuïteit zien we af en toe terug bij partijen. Stabiliteit en continuïteit (in financiering) zijn noodzakelijk om de kwaliteit van publieke dienstverlening te garanderen. Een aantal partijen onderschrijft expliciet het belang van publieke dienstverlening. Zo noemt D66 dat er geïnvesteerd moet worden in COA en IND. JA21 en PVV pleiten voor fors meer politie op straat. CDA en Volt benadrukken hoe belangrijk het is, dat publieke dienstverleners vroegtijdig betrokken worden bij de ontwikkeling van beleid en wetgeving. Het NPD benadrukt dat het belangrijk is om te blijven investeren in een sterke basis én in de verbetering van de publieke dienstverlening.
Het aanpakken van digitalisering komt redelijk vaak terug in de verkiezingsprogramma's. Het NPD hoopt dat de noodzaak van digitaliseren in het volgende kabinet meer aandacht krijgt, aangezien het kunnen aansluiten op digitale ontwikkelingen onmisbaar is voor een goede en toekomstbestendige dienstverlening. Daarnaast is samenwerking op het gebied van digitale weerbaarheid en autonomie – bijvoorbeeld rond AI, cloud en data – relevanter dan ooit. BBB pleit voor een snelle invoering van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS). JA21 wil AI actief omarmen. Beide is in lijn met de oproep van het NPD. GroenLinks-PvdA pleit onder meer voor een minister van Digitale Zaken. Volt wil graag dat alle wetgeving digital-ready wordt ontwikkeld; waarbij wetgeving wordt geschreven met de publieke dienstverlening in gedachten.
'In een samenleving waarin steeds meer gevraagd wordt van publieke dienstverleners is het belangrijk dat de politiek met plannen en oplossingen komt die haalbaar, werkbaar én uitvoerbaar zijn. Het NPD hoopt de thema's die essentieel zijn voor een goede publieke dienstverlening, uiteindelijk terug te zien in het regeerakkoord en gaat daarom graag met politieke partijen in gesprek. Met als uiteindelijk doel dat beloftes aan burgers ook écht ingelost worden. Want alleen dan kunnen dienstverleners burgers echt goed van dienst zijn en werken aan herstel van vertrouwen in de overheid.’
Bij het NPD zijn ruim 80 grote en kleinere publieke dienstverleners aangesloten. Van de Politie, Belastingdienst, UWV en Rijkswaterstaat tot CBR, SVB en KVK. Publieke dienstverleners hebben dagelijks contact met burgers en ondernemers. Zij zijn het gezicht van de overheid en hebben direct contact met alle lagen van de bevolking en zien hoe beleid in de praktijk uitpakt. Hierdoor weten ze wat er speelt en kennen ze de mogelijkheden en beperkingen in de praktijk. En welke plannen haalbaar zijn en welke niet.