Volgens het Europese statistiekbureau Eurostat werkte in Nederland vorig jaar ongeveer 42% van alle werkenden parttime. Buurlanden Duitsland (28%) en België (24%) volgen op flinke afstand. Het gemiddelde van alle 27 EU-landen ligt nog veel lager, namelijk 18%. Helemaal onderaan de lijst staat Bulgarije. Het percentage deeltijdwerkers was daar in 2021 nog geen 2%.

Een ander kenmerk van de Nederlandse arbeidsmarkt van dit moment, is het enorme tekort aan personeel. Alleen in Tsjechië en Duitsland is de arbeidsmarkt nóg krapper. Volgens de Spanningsindicator van UWV was er in alle 96 beroepsgroepen waarvoor UWV de spanning berekent, aan het eind van het 2e kwartaal sprake van tekorten.

In de tabel hieronder staan de 20 meest krappe beroepsgroepen met daarbij het percentage dat deeltijd werkt. Het CBS spreekt van deeltijdwerk als het aantal gewerkte uren minder dan 35 is. Vooral bij technische beroepen lijkt het aandeel parttime laag, maar ook onder software- en applicatieontwikkelaars en vrachtwagenchauffeurs geldt dat minder dan 20% van de werkenden een parttime baan heeft. Eigenlijk zijn er in deze top 20 maar 3 beroepsgroepen met een relatief hoog aandeel mensen dat parttime werkt:

• Verpleegkundigen (mbo) (86%)
• Gespecialiseerd verpleegkundigen (76%)
• Laboranten (56%)

Van alle krappe beroepsgroepen lijkt in de zorgberoepen de meeste ruimte om meer uren te werken. Bij verzorgenden bijvoorbeeld, werkt 90% in deeltijd en bij medisch praktijkassistenten 80%. Toch is het niet altijd eenvoudig om parttimers meer uren te laten maken. Zo blijkt uit eerder onderzoek van UWV dat in de praktijk in deze krappe beroepsgroepen vaak al meer uren gewerkt wordt dan afgesproken. Bovendien kan en wil niet iedereen die in deeltijd werkt, meer werken. Van de 4,6 miljoen parttimers in Nederland gaf volgens het CBS halverwege 2022 ongeveer 10% aan meer uren te willen werken en daar ook direct beschikbaar voor te zijn. Dit komt neer op ongeveer 494.000 personen. Zij worden ook wel ‘onderbenutte deeltijders’ genoemd.

Bij het uitbreiden van het aantal uren is het verstandig om de werkdruk goed in de gaten te houden. Recente cijfers van CBS laten namelijk zien dat verzuim door werkdruk het hoogste is in pedagogische beroepen. Ook zorg en welzijn beroepen staan in de top 5. Het uitbreiden van het aantal uren van parttimers vraagt dan ook om maatwerk, aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en goed werkgeverschap. Belangrijke voorwaarden om meer te gaan werken zijn bijvoorbeeld:

• voldoende financiële verbetering
• aantrekkelijke roosters
• aandacht voor de zwaarte van het werk
• het bewaken van de balans tussen werk en privé

Daarnaast speelt ook de inhoud van het werk een rol. Teveel regeldruk, te weinig autonomie of andere zaken die een negatieve invloed hebben op werkgeluk kunnen het uitbreiden van het aantal contracturen in de weg staan.