UWV heeft in augustus en september 2022 een enquête onder 2.000 bedrijven uitgezet om te onderzoeken in hoeverre de hoge energieprijzen een probleem vormen. Eén van de vragen was: ‘Verwacht u dat stijgende prijzen van grondstoffen, energie en/of brandstof een groot, matig of geen probleem zal zijn voor uw vestiging/organisatie in 2023?’ 

Bij zeker 8 sectoren geeft minimaal de helft van de bedrijven aan dat de stijgende grondstof- en energieprijzen een groot probleem worden. Opvallend is hier dat de horeca bovenaan staat, terwijl de horeca geen grootverbruiker van energie is.

Bijna tweederde van de horecabedrijven verwacht dat de stijgende prijzen van grondstoffen en energie een groot probleem wordt in 2023. De horeca heeft vooral te maken met stijgende prijzen van grondstoffen en als gevolg daarvan gestegen prijzen voor levensmiddelen. Daar komt de stijging van de energieprijzen dan bij.

Ongeveer 6 van de 10 bedrijven in de detail- en groothandel verwachten dat de stijgende prijzen voor grondstoffen en energie in 2023 een groot probleem wordt. De producten worden niet alleen duurder. Het consumentenvertrouwen is op dit moment laag en dat zorgt ervoor dat consumenten grote aankopen uitstellen. 

Winkels die veel energie verbruiken zoals bakkers, slagers en groentewinkels hebben vooral last van de hoge energieprijzen. Soms sluiten dit soort zaken 1 of meer dagen per week hun winkel. Soms hebben ze al te maken met faillissement. Bakkers hebben daarnaast ook nog te maken met de hoge grondstofprijzen (tarwe) vanwege de oorlog in Oekraïne.

Bijna 6 van de 10 bedrijven in de landbouw verwachten dat de stijgende prijzen van energie en grondstoffen in 2023 een groot probleem wordt. Vooral de glastuinbouw heeft hier last van. Deze sector kan de stijgende kostprijzen door eerder afgesloten contracten niet altijd doorberekenen aan haar afnemers. Sommige ondernemers besluiten de kassen in de wintermaanden leeg te laten en pas in het voorjaar weer verder te gaan met telen. Anderen gaan voor een deel over op een teelt die minder hoge temperaturen vraagt. Dit is niet voor alle ondernemers haalbaar.

Ook de industrie is een grootverbruiker van energie, van gas en van elektriciteit. Iets meer dan de helft van de industriële bedrijven verwacht dat de prijzen van energie en grondstoffen in 2023 een groot probleem worden. Vooral energie-intensieve fabrieken worden geraakt door de hoge energieprijzen. Dit gaat met name om de productie van basismetalen zoals:

• staal
• zink
• aluminium

Maar ook voor chemische producten zoals ammoniak en de productie van bouwmaterialen zoals baksteen is veel energie nodig voor de productie. Dit soort bedrijven kunnen door eerder afgesloten contracten de sterk gestegen energieprijzen vaak niet meer doorberekenen aan hun afnemers. Daarom hebben zij de productie in de afgelopen maanden afgeschaald of soms zelfs stilgelegd. Gemiddeld wordt industrie-breed een indicatie gegeven van tijdelijk 30% minder productie.

Voor zwembaden, ijsbanen en sauna’s vormen energiekosten een belangrijk deel van de begroting. Dit wordt met name een probleem voor accommodaties waarvan het energiecontract op korte termijn afloopt. Ook de kunst- en cultuursector heeft last van de inflatie en hoge energieprijzen. De kaartverkoop weegt niet meer op tegen de kosten. Verduurzaming van gebouwen is een oplossing, maar dit is niet van vandaag op morgen geregeld. Voor zwembaden wordt soms gekeken of de watertemperatuur verlaagd kan worden. Ook tijdelijke of gedeeltelijke sluiting kan een oplossing zijn, maar dit is niet de meest wenselijke oplossing.

De bouw zelf gebruikt niet bovengemiddeld veel energie. Toch geeft ruim 5 van de 10 bedrijven aan dat de hoge prijzen voor grondstoffen en energie een groot probleem wordt in 2023. Dit heeft vooral te maken met de sterke prijsstijging van bouwmaterialen (bakstenen, staal, isolatiemateriaal). 

Meer weten over de impact van de stijgende energieprijzen? Lees het rapport.