Zorg, onderwijs, ICT en techniek hebben al jaren te maken met krapte. Personeel in deze sectoren is schaars, of het nu wel of niet economisch goed gaat met Nederland. Zelfs tijdens de coronacrisis, toen Nederland grotendeels op slot ging, bestonden er personeelstekorten in deze sectoren. Andere sectoren zijn meer afhankelijk van de economie, zoals de zakelijke dienstverlening, detailhandel of horeca. In deze sectoren neemt de krapte sterker toe of af als het economisch beter of slechter gaat.

Naar verwachting blijft het gebrek aan personeel op de lange termijn een structureel probleem in deze 4 sectoren. Het verleden heeft laten zien dat de tekorten hardnekkig zijn, ondanks alle inspanningen die de sectoren ondernemen om de krapte tegen te gaan.

De grote maatschappelijke opgaven waar Nederland mee te maken heeft en krijgt, zorgen juist in deze 4 sectoren voor extra werk. De personeelstekorten nemen hierdoor nog verder toe. Complexe vraagstukken waar zorg, onderwijs, ICT en techniek voor staan zijn:

• Vergrijzing

Nederland wordt steeds ouder. Dit drukt op de zorgvraag. Steeds meer ouderen hebben zorg nodig en de vraag naar zorg wordt steeds complexer. Los daarvan is er sprake van een forse vervangingsvraag, doordat het zorgpersoneel ook steeds ouder wordt en met pensioen gaat. Al jaren is er een grote behoefte aan verpleegkundigen, verzorgenden en tal van andere zorgverleners. Zowel de Sociaal Economische Raad als onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW) gaan uit van groeiende personeelstekorten in de zorg in de komende jaren.

• Demografische veranderingen

De Nederlandse bevolking groeit vooral vanwege de hoge immigratie. Op termijn worden er ook steeds meer kinderen geboren. Dit zorgt voor meer druk op de kinderopvang en het onderwijs, waar het al lastig is om personeel te vinden. Mede hierdoor gaat Onderzoeksbureau Centerdata ervan uit dat na 2027 de tekorten in het basisonderwijs fors stijgen.

• Digitalisering

Nederland staat voor grote veranderingen op digitaal gebied. Steeds meer zaken worden digitaal geregeld. Ook nieuwe technologieën, robots en AI zijn sterk in opkomst. Dit drukt op de vraag naar mensen die deze omslag mogelijk maken, waaronder data- en securityspecialisten en programmeurs. Er is nu al geen beroepsgroep waar de tekorten zo groot zijn als in de ICT.

• Woningtekort en energietransitie

Nederland heeft een groot tekort aan woningen. De bouwopgave is enorm. Daarnaast staat Nederland voor een grote energietransitie. Het gaat onder andere om het verduurzamen van gebouwen, industrieën, energiesystemen en mobiliteit. De vraag naar technici, zoals installatiemonteurs, tekenaars en werkvoorbereiders was al groot, maar wordt nog groter door deze opgaven.

De genoemde 4 sectoren bieden werkzoekenden duurzame banen. Dit betekent dat het sectoren zijn waar mensen niet snel terugvallen in werkloosheid. Veelal gaat het om vaste contracten, een laag aandeel studenten of scholieren en een grote kans op werk (bijna) het hele jaar door. Werkzoekenden die kiezen voor deze sectoren mogen ervan uitgaan dat er de komende jaren voldoende werk is.