Krapte op de arbeidsmarkt verwijst naar de situatie waarin onvoldoende potentiële werknemers beschikbaar zijn om te voorzien in de vraag van werkgevers naar arbeid. Met andere woorden: er zijn meer vacatures dan werkzoekenden, werkgevers hebben moeite om de vacatures in te vullen.

Dit leidt weer tot andere ontwikkelingen, zoals hogere lonen en arbeidskosten, een vertraging van de productie en een vertraagde economische groei. Het kan ook de concurrentiepositie van bedrijven beïnvloeden.

Het tekort aan personeel heeft ook maatschappelijke gevolgen, bijvoorbeeld langere wachttijden in de zorg en vertragingen in het openbaar vervoer.

Mismatch op de arbeidsmarkt houdt in dat de vraag naar arbeid en het aanbod van arbeid onvoldoende op elkaar aansluiten. De vaardigheden, kwalificaties en ervaring van werkzoekenden komen niet overeen met de eisen die in de vacatures worden gesteld. Dit leidt tot een situatie waarin werkzoekenden, ondanks de krapte op de arbeidsmarkt, geen passende baan kunnen vinden, terwijl werkgevers moeite blijven hebben om geschikte werknemers te vinden.

Er zijn 3 soorten mismatch:

• Mismatch in vaardigheden: de benodigde vaardigheden komen niet overeen met de beschikbare vaardigheden van werkzoekenden.
• Sectorale mismatch: er zijn tussen sectoren verschillen in vraag en aanbod van arbeid. In sommige sectoren is een tekort aan geschikt personeel, in andere helemaal niet.
• Geografische mismatch: er zijn regionale verschillen in vraag en aanbod. Bijvoorbeeld in de Randstad is er een tekort aan basisschooldocenten en in Friesland niet.

Krapte heeft voornamelijk betrekking op de verhouding tussen vraag en aanbod van arbeid, terwijl mismatch specifiek gaat over de verschillen tussen de kwalificaties en verwachtingen van werkzoekenden en werkgevers. Het is daarom mogelijk dat er in een ruime arbeidsmarkt (veel werkzoekenden, weinig vacatures) toch een mismatch bestaat. Dit was bijvoorbeeld het geval tijdens de recessie tussen 2008 en 2014. Toen was er een mismatch in de ICT en techniek.

Krapte op de arbeidsmarkt wijst dus op een tekort aan arbeidskrachten in het algemeen, ongeacht de kwalitatieve vraag. In de Spanningsindicator UWV is meer informatie te vinden over het tekort aan arbeidskrachten, de verhouding tussen het aantal vacatures en het aantal werkzoekenden per sector en per arbeidsmarktregio.

De mismatch benadrukt de onbalans tussen de vaardigheden van werkzoekenden en de eisen van werkgevers. Om met deze mismatch aan het werk te gaan biedt UWV bijvoorbeeld het Dashboard Skills, een hulpmiddel om beter te kunnen matchen op vaardigheden.

Het begrijpen van de verschillen tussen krapte en mismatch is essentieel voor beleidsmakers, werkgevers en werknemers. Het is nodig om effectieve strategieën te kunnen ontwikkelen voor het aanpakken van uitdagingen op de arbeidsmarkt en het bevorderen van een gezonde economische groei.