De sector financiële dienstverlening omvat banken, verzekeraars, pensioenfondsen en andere dienstverleners zoals assurantietussenpersonen en hypotheek- en kredietbemiddelaars. Tussen 2007 en 2019 daalde de werkgelegenheid in de sector van 290.000 naar 215.000 banen. Door de korte economische opleving na de coronacrisis groeide het aantal banen weer tot 234.000 in 2023. Naar verwachting neemt het aantal banen in 2024 licht af.
De eerdere daling van de werkgelegenheid kwam mede door de toenemende automatisering, digitalisering en het gebruik van (generatieve) AI in de financiële dienstverlening. Toepassingen lopen uiteen van de registratie, opslag en beveiliging van gegevens, de handel op wereldwijde financiële markten, big data en telebankieren, tot fraudebestrijding en online dienstverlening. Maar niet alles is te automatiseren. Voor hulp en advies blijft persoonlijk contact belangrijk, maar dit contact wordt steeds selectiever ingezet en aangevuld met digitale middelen.
Behalve in omvang is de werkgelegenheid in de sector ook van samenstelling veranderd. Bijna 60% van alle banen in de financiële dienstverlening is inmiddels op hbo-/wo-niveau. Nog maar 16% is op vmbo-/mbo-niveau. Op dit niveau nam vooral het aantal administratief medewerkers af. Daarentegen kwamen er voor online en telefonisch klantcontact en klantenservice juist banen bij.
Ook in vacatures is de veranderde samenstelling te zien. Van de gemiddeld ruim 11.000 openstaande vacatures in 2023 was meer dan de helft op hbo-/wo-niveau. In 2016 was dat nog 38%. Het aantal vacatures op vmbo/mbo-niveau nam juist af, van 33% in 2016 tot minder dan 20% in 2023.
De sterke opmars van automatiseringsprocessen komt duidelijk naar voren in de vacatures per beroepsgroep. In de tabel hieronder is te zien in welke beroepsgroepen de meeste vacatures openstonden. Samen vormen ze ruim de helft van alle vacatures in de financiële dienstverlening.
Wat opvalt, is dat 7 van de 10 beroepsgroepen op hbo-/wo-niveau waren. Met stip op 1 stonden de software- en applicatieontwikkelaars. Hieronder vallen onder andere systeemontwikkelaars, webdevelopers en programmeurs. Ook was er veel vraag naar databank- en netwerkspecialisten zoals datawarehouse ontwikkelaars, applicatiebeheerders en security-professionals. Financieel specialisten stonden eveneens hoog in de lijst. Dit zijn bijvoorbeeld accountants, belastingadviseurs, compliance officers en controllers.
De arbeidsmarkt is zeer krap voor ICT-beroepen en andere beroepen met hoge functie-eisen waarnaar veel vraag is in de financiële dienstverlening. Voor alle gevraagde beroepen in de top-10 van de financiële dienstverlening is de arbeidsmarkt zeer krap. Dit zal voorlopig niet veranderen. Uit de grote hoeveelheid vacatures voor recruiters, blijkt dat bedrijven in de sector daar al actief op inspelen. Een gebrek aan direct inzetbare kandidaten vergt meer inspanning, flexibiliteit en creativiteit van werkgevers. Zo kan het opleiden en behouden van ervaren personeel wel eens vruchtbaarder zijn dan het blijven zoeken naar nieuw personeel.