De spanningsindicator van UWV meet de verhouding tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt door het geschatte aantal openstaande vacatures te delen door het aantal personen dat in de 1e 6 maanden van hun WW-uitkering zit. De uitkomst van deze rekensom, het aantal vacatures per werkzoekende, geeft een indicatie van de spanning op de arbeidsmarkt. Zijn er naar verhouding meer vacatures dan werkzoekenden? Dan spreken we van een ‘krappe’ of ‘zeer krappe’ arbeidsmarkt. Werkzoekenden kunnen dan vaak gemakkelijker een baan vinden. Het tegenovergestelde is het geval bij een ‘ruime’ of ‘zeer ruime’ arbeidsmarkt. Werkgevers hebben in dat geval meer keus en werkzoekenden meer concurrentie. Als het aantal vacatures en werkzoekenden min of meer in balans is, spreken we van ‘gemiddelde’ spanning.

De spanning op de arbeidsmarkt in Midden-Utrecht is toegenomen en wordt als krap getypeerd. Dit betekent dat het aantal kortdurend werkzoekenden veel kleiner is dan en het aantal beschikbare vacatures. De vacaturemarkt heeft zich deels hersteld van de coronacrisis. Die had vooral begin 2020 veel invloed op het aantal vacatures (dat zakte) en het aantal werkzoekenden (dat steeg). Het beeld verschilt per beroepsgroep. Zo was de arbeidsmarkt in het 1e kwartaal van 2021 onder andere voor ICT’ers zeer krap, terwijl die voor dienstverlenende beroepen (bijvoorbeeld kappers en keukenpersoneel) juist gemiddeld was. De beroepsgroep creatieve en taalkundige beroepen wordt zelfs al ruim getypeerd. Voor vacatures in deze beroepsgroep waren dus ruim voldoende kandidaten beschikbaar.

De spanning voor bijvoorbeeld de beroepsgroep zorg en welzijn is krap. Dit sluit aan bij de berichtgeving over de grote vraag naar personeel in met name de ziekenhuizen tijdens de coronapandemie. Bij nadere bestudering blijkt de arbeidsmarkt voor maatschappelijk werkers gemiddeld te zijn, terwijl deze voor zowel basis- als gespecialiseerde verpleegkundigen zeer krap is. De krapte die wordt geschetst door de ziekenhuizen, heeft dus betrekking op vooral het tekort aan zowel basis- als gespecialiseerde verpleegkundigen.

De arbeidsmarkt voor bedrijfseconomische en administratieve beroepen in Midden-Utrecht is momenteel krap, maar dit is slechts tijdelijk. Personeel en werkzoekenden zijn tijdelijk naar andere sectoren overgestapt (bijvoorbeeld bij vaccinatie- en testcentra, de GGD, pakketbezorging en e-commerce). Een deel daarvan zal weer terugkeren naar het oorspronkelijke beroep. Bovendien hebben de coronacrisis en de digitalisering en automatisering het overbodig worden van administratieve banen versneld.

Voor de komende maanden is de verwachting dat de spanning op de arbeidsmarkt verder toeneemt. In de horeca neemt het aantal vacatures, sinds de gedeeltelijke heropening, bijvoorbeeld al sterk toe. Dit geldt ook voor andere sectoren die door de coronacrisis zijn geraakt. Al is het met enige vertraging. Bijvoorbeeld voor:

  • detailhandel
  • transport
  • cultuur, sport & recreatie

De spanning in de krappere sectoren, die minder last hebben gehad van de coronacrisis zoals de bouw en ICT, zal naar verwachting minder toenemen. Een doorkijk naar de spanningsindicator van Nederland van mei 2021 laat zien dat de spanning mogelijk weer uitkomt op het niveau van voor de coronacrisis. Meer weten over de doorkijk lees dan ook het artikel ‘Arbeidsmarkt bijna weer krap in 1e kwartaal 2021’.

Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)