Na een lange periode van daling stijgt het algemene werkloosheidscijfer weer sinds mei 2022. Ook de jeugdwerkloosheid, dat wil zeggen de werkloosheid onder personen in de leeftijdscategorie van 15 tot 25 jaar, begon aan een opmars. In september liep deze op naar 8,4%, terwijl hij in april nog 6,9% bedroeg. Een razendsnelle verandering. En een opmerkelijke, want de arbeidsmarkt is krapper dan ooit.

Moeten we ons zorgen maken over een op handen zijnde recessie? Daar lijkt het niet op. Er zou dan een soortgelijke ontwikkeling moeten zijn in het aantal (nieuwe) WW-uitkeringen. Daar is voorlopig nog geen sprake van. Het aantal WW-uitkeringen nam tot en met augustus zelfs af en stabiliseerde in september. Ook bij jongeren is er tot en met het 3e kwartaal geen bijzondere ontwikkeling in de WW-cijfers te zien. Maar, wat is er dan wél aan de hand?

Het aantal werkende jongeren in de leeftijdsgroep 15 tot 25 jaar is inderdaad gedaald. Maar de stijging van de jeugdwerkloosheid wordt vooral veroorzaakt door jongeren die vanuit een inactieve positie de arbeidsmarkt betreden. Zij hebben vaak geen recht op een WW- uitkering.

Dat zit zo. Om in aanmerking te komen voor de WW moet je voldoen aan de zogenaamde wekeneis: van de 36 weken voorafgaand aan je werkloosheid moet je tenminste 26 weken hebben gewerkt. De bulk van de jeugdwerkloosheid wordt gevormd door jongeren van 15 tot 20 jaar. Onder hen bevinden zich vooral veel werkloze scholieren en studenten die vaak niet aan die wekeneis voldoen.

Daarnaast vraagt ook niet iedere jongere die zijn baan verliest een WW-uitkering aan. Sterker nog, veel jongeren zijn helemaal niet bezig met WW. Een groot gedeelte woont nog bij hun ouders en heeft relatief lage vaste lasten. Deze jongeren willen meestal gewoon een leuke, nieuwe (bij)baan. En die is zo weer gevonden, want in deze krappe arbeidsmarkt staan bedrijven te springen om personeel.

Door diezelfde krappe arbeidsmarkt kunnen jongeren kieskeurig zijn. Mooie (bij)banen liggen namelijk voor het oprapen. En blijkt de nieuwe (bij)baan toch niet zo mooi? Dan is dat ook geen punt. Vanuit mijn netwerk hoor ik dat veel jongeren hun baan gemakkelijk opzeggen en even de tijd nemen om een nieuwe, nóg leukere en vaak nóg beter betaalde baan te vinden. En wie zijn baan zelf opzegt, komt ook niet in aanmerking voor een WW-uitkering.

De stijging van de jeugdwerkloosheid in het afgelopen voorjaar en de zomer is daarom wat mij betreft geen voorteken voor een aankomende recessie. Het lijkt eerder het resultaat van de luxepositie die scholieren en studenten hebben op de arbeidsmarkt. Of ze daar nog lang van kunnen genieten, weten we niet. Daarvoor is de mist nog te dik.