De cultuursector had het zwaar in de coronacrisis. Theaters moesten hun deuren sluiten of improviseren met aangepaste voorstellingen. Veel (zelfstandige) acteurs, musici en producenten hadden ineens geen inkomen meer. Ook voor geluids- en belichtingstechnici kwam het werk stil te liggen. Een deel van hen werkt in loondienst en een deel als zelfstandige.
Veel theatertechnici die in loondienst werkten kwamen tijdens de coronatijd in de WW terecht. De arbeidsmarkt werd zeer ruim, er waren veel meer werkzoekenden in dit beroep dan vacatures. In 2023 is de arbeidsmarkt volledig hersteld. Er is nu sprake van een krappe arbeidsmarkt, waarbij er meer vraag is dan aanbod van werkzoekenden.
De theatersector wijt de huidige tekorten aan verschillende oorzaken:
- Er is sprake van een inhaalvraag: theaters en festivals wilden na de lockdowns snel weer veel producties op de planken zetten.
- Veel theatertechnici zijn in de coronacrisis overgestapt naar andere sectoren (vooral vanwege de onregelmatige werktijden) of gingen werken als zzp-er.
- Te weinig jongeren kiezen voor de opleiding theatertechniek.
Sportscholen gingen tijdens de coronapandemie dicht. Veel fitnesstrainers en sportinstructeurs verloren hun baan. In 2020 kwamen ruim 2.100 sportinstructeurs in de WW terecht, 53% meer dan in 2019. Daarbovenop kwamen de zelfstandig werkende sportinstructeurs die hun werk kwijtraakten. Zelfstandigen hebben geen recht op WW.
In 2023 is de vraag naar sportinstructeurs groot en is de arbeidsmarkt krap. Er zijn steeds meer medewerkers nodig, ook omdat sporten in sportscholen en fitnesscentra een blijvende trend is. Tegelijkertijd ziet branchevereniging NL Actief dat de vraag naar personeel verschuift. Er is steeds meer behoefte aan leefstijlprofessionals die mensen kunnen begeleiden naar een gezondere leefstijl. Dat vraagt om meer competenties dan alleen mensen verantwoord laten bewegen.
Het openbaar vervoer lag bijna helemaal stil tijdens de coronapandemie. Na het opheffen van de reisbeperkingen gingen treinen en bussen weer rijden, al was het aantal reizigers in het ov in 2022 en 2023 lager dan voor de coronacrisis. Dit komt vermoedelijk doordat mensen sinds corona vaker hybride werken.
De arbeidsmarkt voor buschauffeurs ging tijdens de lockdowns van krap naar ruim. Vanaf 2022 zijn de personeelstekorten weer volledig terug, de arbeidsmarkt is krap. Dit geldt voor zowel buschauffeurs op lijndiensten als touringcarchauffeurs. In coronatijd zijn er weinig nieuwe chauffeurs opgeleid. Daarnaast is de vergrijzing van de beroepsgroep al langer een groot probleem. Inmiddels is 55% van de beroepsgroep 55 jaar of ouder. Dit zorgt nu en de komende jaren voor een grote uitstroom en daardoor een hoge vervangingsvraag.
Tijdens de coronajaren 2020 en 2021 was de arbeidsmarkt voor reisadviseurs en reisbureaumedewerkers ruim. Nadat de reisbeperkingen werden opgeheven, werden er meteen weer veel vakanties geboekt. Reisorganisaties kregen het druk.
Hoewel steeds meer klanten zelf online hun vlucht en verblijf boeken, blijft er meer dan genoeg werk over voor reisorganisaties. De personeelstekorten zijn sinds 2022 zelfs groter dan ooit, de arbeidsmarkt is zeer krap.
Ook contactberoepen als kappers kregen het zwaar door de coronabeperkingen. Kapsalons konden tijdens de lockdowns geen klanten ontvangen. Dat leidde tot een ruime arbeidsmarkt. Na het opheffen van de coronabeperkingen sloeg de arbeidsmarkt in korte tijd om. Al vanaf de tweede helft van 2021 is de arbeidsmarkt voor kappers krap. Terwijl het aantal salons blijft stijgen, kan het onderwijs onvoldoende nieuwe kappers aanleveren. Bovendien kiezen steeds meer haarstylisten ervoor om als zelfstandige thuis te knippen in plaats van als kapper in loondienst.
Kappersbranchevereniging ANKO hoopt dat meer mensen kiezen voor het kappersvak: “Het is een mooi vak. Kappers maken andere mensen gelukkiger en geven hen zelfvertrouwen”.
Dit artikel is gebaseerd op de UWV Spanningsindicator en op informatie van verschillende brancheverenigingen.