Voice-over (VO): De arbeidsmarkt ontcijferd.

Vincent Durivou (VD): Waarin we je dit keer het verhaal vertellen van Jurian. Een jonge man zonder diploma die toch aan de slag kon als constructiebankwerker. Hoe lukte het om zijn skills zwaarder te laten wegen dan zijn cv? En hoe helpt de nieuwe Nederlandse skills-taal om werkgevers en werkzoekenden beter bij elkaar te brengen?

VO: Welkom bij de podcast van UWV. Waarin we elke maand voorbij de cijfers van de arbeidsmarkt kijken en de verdieping opzoeken. Met één verhaal dat staat voor een grotere ontwikkeling. Onze experts nemen je mee aan de hand van feiten, analyses, voorbeelden en context. Met dit keer de lancering van CompetentNL, het baanbrekende initiatief dat de Nederlandse arbeidsmarkt een gedeelde skills-taal geeft. Een verhaal over verborgen kansen, wendbaar werven en de toekomst van matchen op competenties.

VD: Ik ben Vincent Durivou. Te gast in de studio Frank Verduijn, arbeidsmarktadviseur bij UWV. Welkom Frank.

Frank Verduijn (FV): Dank je wel Vincent, leuk om weer terug te zijn.

VD: Nou ja goed, Jurian – ik zei het al – een jongeman die zonder de juiste diploma's toch zijn droombaan vond. Kun je ons eens vertellen: hoe lukte dat?

FV: Ja nou, Jurrian is eigenlijk het schoolvoorbeeld van wat er mogelijk wordt als je die traditionele manier van werven loslaat en verder kijkt dan diploma's en cv's. Hij doet een praktische opleiding tot constructiebankwerker, een zogeheten BBL-traject, beroepsbegeleidende leerweg. En als constructiebankwerker maakt hij onderdelen voor staalconstructies. Hij gaat iedere week een dag naar school en dan werkt hij vervolgens vier dagen bij Kiremko. Dat is een bedrijf dat machines maakt voor de aardappelverwerkende industrie.

En het bijzondere is dat Jurian niet met een diploma binnenkwam. Kiremko keek naar wat hij kón, naar zijn vaardigheden, maar ook naar zijn leervermogen en zijn houding, wat hij nog zou kunnen leren. En dat hele pakket vonden ze meer dan genoeg om hem een kans te geven. Hij zegt het zelf eigenlijk heel mooi, Jurian. Hij zegt: ‘Er wordt bij mij eigenlijk meer gekeken naar wat ik kan, aangezien ik niet met een diploma ben binnengekomen. En er wordt ook gekeken naar wat ik doe en hoe ik het doe en hoe ik mezelf hier ontwikkel.’ En door die beroepsbegeleidende leerweg, zoals dat heet, leert hij het vak dus grotendeels in de praktijk. Hij is vooral veel aan het lassen en het gaat eigenlijk heel goed met hem.

Dus dit verhaal illustreert prachtig waar CompetentNL, en daar gaan we het nog verder over hebben, waar dat voor staat. Namelijk: kansen creëren door te kijken naar wat mensen daadwerkelijk kunnen in plaats naar alleen het klassieke papiertje.

VD: Ja, CompetentNL, je zegt het al – de naam is gevallen. Net officieel gelanceerd, eind september. Wat maakt dit initiatief nou zo bijzonder?

FV: Om te beginnen heeft het even geduurd om het te ontwikkelen. Vier jaar in totaal hebben partijen zoals UWV, TNO, SBB en CBS eraan gewerkt. En het biedt een gedeelde skills-taal voor de Nederlandse arbeidsmarkt.

De uitdaging die we daarmee het hoofd willen bieden is om de arbeidsmarkt eigenlijk wat wendbaarder en weerbaarder te maken. Dat is ook hard nodig. De arbeidsmarkt is continu in beweging. Technologische en sociale veranderingen vragen ook echt om een andere manier van kijken, en de traditionele werving op basis van diploma's en cv's – wat ik net al even zei – die volstaat eigenlijk niet meer. Het gaat om wat mensen echt kunnen, niet om wat ze gedaan hebben, en om wat ze nog kunnen leren. Dus een focus op skills maakt dat beter mogelijk.

Maar als je dan over die skills praat, dan moet je ook wel dezelfde taal spreken. Dan moet voor iedereen duidelijk zijn waar je het over hebt. En precies daarom is CompetentNL ontwikkeld. Die skills-taal helpt werkgevers en werkzoekenden om duidelijker over skills te communiceren. En op die manier maakt het eigenlijk verborgen matches zichtbaar. Het helpt zowel kandidaten die niet weten dat een bepaalde functie bij hen past omdat ze de inhoud van die functie niet goed kennen, als werkgevers die een geschikte kandidaat over het hoofd zien omdat ze geen goede indruk hebben van wat die kandidaat eigenlijk precies kan.

En daar komt nog bij dat het unieke van CompetentNL is ten opzichte van andere skills-classificaties, dat het ook kwalificatiedossiers bevat, onderwijskwalificaties – die zijn ook geïntegreerd. Dus daardoor kun je niet alleen beroepen aan elkaar koppelen, maar kun je ook meteen zien welke opleidingen of delen van opleidingen nodig zijn om een bepaalde functie te kunnen uitoefenen. Om de daarvoor benodigde skills op te plussen of bij te leren. En daarmee loopt Nederland in dit opzicht echt voorop. Dus er wordt vanuit Europa dan ook met belangstellende ogen naar dit initiatief gekeken.

VD: Dat is een goede start voor CompetentNL. Hoe werkt dit nou in de praktijk voor werkgevers zoals die van Jurian, Kiremko?

FV: Nou, die kunnen hierdoor hun vacatures eigenlijk anders opstellen. Waar ze dat voorheen opbouwden rondom werkervaring, diploma’s, et cetera, kunnen ze nu kijken naar kennis en vaardigheden, oftewel de skills die echt nodig zijn om een functie te kunnen uitoefenen. Dus het maakt het veel concreter. En daarmee wordt ook meteen de vijver van kandidaten een stuk groter. Dus mensen zoals Jurian, die op papier misschien geen match lijken – omdat ze niet over een bepaald papiertje, een bepaald diploma beschikken of over een bepaalde werkervaring – die komen dan dus ineens bovendrijven. Dat is eigenlijk wat we bedoelen met die verborgen matches. En dat is echt cruciaal in sectoren zoals de techniek, waar de krapte zoals bekend enorm is. Dus de FME (de Federatie Metaal- en Elektrotechnische industrie), de ondernemersorganisatie van deze branche, die ziet skills-gericht werven dan ook echt als de oplossing voor hun personeelstekorten.

VD: Voordelen te over dus. Hé, laten we het zo meteen nog even hebben over tips die jij hebt voor werkzoekenden en werkgevers. Eerst even een duik in de laatste arbeidsmarktcijfers.

VO: De arbeidsmarktupdate.

VD: Frank, welke recente cijfers kun je met ons delen? En hoe ziet de krapte er ook uit in sectoren die extra baat hebben bij die skills-gerichte aanpak?

FV: Laten we even uitzoomen, even algemeen beginnen. De laatste stand van het aantal WW-uitkeringen per eind september was 187.400. Dus toen verstrekte UWV 187.400 WW-uitkeringen. Dat cijfer is eigenlijk vrijwel exact gelijk aan de eindstand van augustus. Het scheelt 61 hele uitkeringen, dat is op zo’n schaal natuurlijk bijna niets. En eind augustus was het ook al bijna gelijk aan eind juli. Dus we kunnen wel stellen dat het aantal WW-uitkeringen in het derde kwartaal van dit jaar, dus juli, augustus en september, heel stabiel is gebleven.

En omdat het aantal vacatures nog altijd hoog is, betekent dat dus ook dat er nog altijd sprake is van flinke krapte, want het aantal werkzoekenden neemt dus niet of nauwelijks toe. En dan specifiek, om in te gaan op jouw vraag: dat geldt zeker ook voor de metalektro, de branche waar Kiremko toe behoort, en het beroep wat Jurian uitoefent, namelijk constructiebankwerker. Ik heb even gekeken naar de Spanningsindicator van UWV, dat is een tool die het aantal werkzoekenden afzet tegen het aantal vacatures. En als je dat doet, dan zie je dat de spanning op de arbeidsmarkt voor dit beroep, voor constructiebankwerker, de voorbije jaren eigenlijk onafgebroken hoog was. Dus dat klinkt wat technisch, maar het komt er dus op neer dat werkgevers maar moeilijk aan geschikte constructiebankwerkers komen.

VD: Oké. Een stabiel aantal WW-uitkeringen, zei je net al. Je noemde er ook een getal bij, 187.400. Van het ene naar het andere getal, en niet zomaar: het getal van de maand.

FV: Het getal van de maand, ja. Het is iets kleiner, maar ik heb gekozen voor 475.

VD: Oké, dan wil ik natuurlijk weten waar dat voor staat.

FV: Ja, ik snap dat dat niet direct een belletje doet rinkelen. 475 staat voor het aantal skills dat momenteel in CompetentNL is opgenomen. Dus CompetentNL telt informatie over 475 skills. Om precies te zijn: 362 kennisgebieden en 113 vaardigheden. Ik strooi eventjes lekker gewoon als een piet op pakjesavond met wat getallen.

VD: Serieuze getallen.

FV: Ja, zeker serieuze getallen. Dat zegt dus enerzijds iets over de complexiteit van de skills-taal. Dan begrijp je ook meteen waarom het vier jaar duurde om het te bouwen. En anderzijds zegt het iets over het enorme aantal bouwstenen dat CompetentNL bevat om beroepen mee te definiëren. Want beroepen zijn eigenlijk niet veel meer dan een verzameling, een bundeling, van taken. En om die taken te kunnen verrichten heb je bepaalde kennis en vaardigheden nodig. En dankzij CompetentNL kunnen werkgevers en werknemers dus nu dezelfde taal spreken als het gaat over de inhoud van beroepen, over die kennis en die vaardigheden.

VD: Ja, en dan kom je uit op die 475 skills. Ja. And counting, toch?

FV: Zeker, zeker.

VD: Goed. Ik beloofde ze al: de tips. Heel praktisch: wat moeten werkzoekenden en werkgevers nou onthouden als het gaat om skills?

FV: Nou, om te beginnen: als je werkzoekend bent, dan hoef je je dus niet te laten beperken door wat er op je cv staat. Dat is eigenlijk een belangrijke boodschap. Het gaat bij skills om wat je daadwerkelijk kunt. Dat kunnen dus ook vaardigheden zijn die je buiten je werk hebt opgedaan. Dus denk aan iemand die als trainer of leider van een voetbalteam van kinderen ervaring heeft opgedaan in coachen, in organiseren. Iemand die vanwege mantelzorg bepaalde vaardigheden op het gebied van verzorging heeft opgedaan. Of zelfs iemand die buiten werktijd deelneemt aan een kookclubje op zaterdag en daardoor scherp heeft leren timen. Nog even los van het feit dat je ervan uitgaat dat die persoon ook een aantal lekkere recepten kent. Maar het is dus belangrijk om breder na te denken over je ervaring. Heb je vrijwilligerswerk gedaan? Heb je hobby's die praktische skills opleveren? Zorg voor je familie? En zoals gezegd: het telt allemaal mee. En, nou ja, goed, op de loopbaanprofessionals en hr-adviseurs en arbeidsbemiddelaars, re-integratiecoaches, die kunnen je helpen om die te ontdekken, die skills. Ook bij UWV zijn slimme adviseurs die je kunnen helpen ontdekken welke kansen er liggen. En deze mensen, die helpen je dan als werkzoekende bij het maken van de vertaling tussen aan de ene kant die skills-informatie uit CompetentNL – want ze kunnen dus daaruit putten – en aan de andere kant het bij elkaar brengen van die werkgevers en die werkzoekenden. Én het eventueel duiden van skills-gaps. Een skills gap is dus een gat tussen wat iemand al kan en wat er voor een bepaalde functie nodig is. En eventueel het vinden van passende om- of bijscholing om er te komen.

VD: Ja, en nou ja, dan de werkgevers die twijfelen over het aannemen van mensen zonder de juiste diploma’s. Wat heb je voor hen te melden?

FV: Ja, hanteer een bredere blik. Het is een beetje een platgetreden pad, zou je kunnen zeggen. Maar het gebeurt in de praktijk toch nog niet altijd. Maar als je naar het voorbeeld van Kiremko kijkt, dan zeggen die zelf: ‘Als je alleen kijkt naar diploma’s, dan wordt die beschikbare groep met kandidaten die vaak al heel beperkt is, die wordt alleen nog maar beperkter.’ En Jurian, die laat dus mooi zien wat er mogelijk is als je kijkt naar daadwerkelijke vaardigheden en het potentieel wat iemand heeft, naar wat iemand kan leren en wat iemand nog kan ontwikkelen. Dus Jurian staat nu elke dag om 5 uur op en draagt vol enthousiasme bij aan het bedrijf. En CompetentNL helpt werkgevers dus om dit te doen, om verborgen talenten te ontdekken en om die vijver van potentiële kandidaten flink te vergroten.

VD: Helder. Nou ja, ben je nou zelf zo’n werkgever, of een gemeente, een arbeidsmarktbemiddelaar of loopbaanadviseur, en wil je meer weten over CompetentNL en hoe je ermee aan de slag kunt, kijk dan even op competentnl.nl voor meer informatie. Frank, dank je wel.

FV: Graag gedaan Vincent.

VO: Dit was de podcast ‘De arbeidsmarkt ontcijferd’. Abonneren, dat kan via de bekende podcastplatforms. Benieuwd naar nog meer cijfers en verdieping? Kijk dan op uwv.nl/arbeidsmarktinformatie. Tot de volgende keer!