Op meerdere plekken wordt geëxperimenteerd met de aanpak van regionale werkcentra: drempelloze dienstverlening aan alle burgers. Hier werken UWV en gemeenten onder één dak samen met meerdere partners. Bij voorkeur met regionale WerkgeversServicepunten, Leerwerkloketten, onderwijs-instellingen, sociale partners en private partijen. Werknemers, werkzoekenden en werkgevers kunnen er terecht met al hun vragen over werk, inkomen, loopbaanontwikkeling, scholing en voorzieningen. De periode 2023-2024 staat vooral in het teken van ervaring opdoen met deze aanpak. Dit alles vooruit-lopend op de ambities van het kabinet zoals beschreven in de kamerbrief Uitbreiding Arbeidsmarkt-infrastructuur (oktober 2022).

‘De kinderopvang in Amsterdam had meer dan duizend vacatures. Er moest iets gebeuren.’ Selma Nijhof, manager van het Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam en Anita Oonk, rayonmanager UWV Groot-Amsterdam, zijn blij met de nieuwe campagne ‘Kom werken in de kinderopvang in Amsterdam’. Deze gaat uit van de kracht van samenwerken in plaats van elkaar beconcurreren. Centraal staat de kandidaat, niet de kinderopvanglocatie. Iedereen die interesse heeft om in de kinderopvang te werken, kan zich melden voor een intakegesprek. Die gesprekken worden gevoerd door de kinder-opvang-organisaties, het regionale Werkgeverservicepunt (WSP) en Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam. Tijdens zo’n gesprek wordt gekeken waar iemand het best zou passen. Een kleinschalige opvang sluit beter aan bij iemand die het liefst werkt met vaste collega’s op één plek. Wie behoefte heeft aan afwisseling of flexibiliteit, past eerder bij een opvang met meerdere locaties. Het kan dus gebeuren dat mensen een sollicitatiegesprek voeren met een andere werkgever dan waar ze uiteindelijk aan de slag gaan. Stel dat iemand geschikt is, maar het juiste diploma mist, kan die instromen in het Loopbaanpad Kinderopvang. Dit is ontwikkeld door opleiders, brancheverenigingen, UWV, werkgevers, arbeidsmarktfonds FCB, WSP Groot-Amsterdam, leer-werkbedrijven en de gemeente Amsterdam samen. Het Regionaal Werkcentrum coördineert het geheel.

Het Regionaal Werkcentrum, een netwerk-organisatie dat samenwerkt met verschillende partners op het gebied van arbeidsmarktvraagstukken, is kort na de uitbraak van de coronapandemie opgericht. Het is de ambitie van het kabinet om in heel Nederland regionale werkcentra te realiseren. Nijhof was destijds directeur van het Werkgeverservicepunt Groot-Amsterdam. ‘We wilden een toename van uitkeringsaanvragen voorkomen en besloten een team samen te stellen dat werkgevers in de regio ging benaderen: heb je last van over- of ondercapaciteit? Ook werd gekeken waar verbindingen konden worden gelegd. Dat bleek niet eenvoudig. Regelmatig was begeleiding of scholing nodig.’ Anita Oonk vult aan: ‘UWV werd betrokken en richtte een werknemersteam op dat de begeleiding van deze mensen oppakte. In basis was dit team de voorloper van het Regionale Mobiliteitsteam (RMT). Deze teams zijn later, in opdracht van het ministerie van SZW, op vijfendertig plekken in Nederland gestart.’ Toch bleef de verwachte grote werkloosheid uit, ook door regelingen als NOW en TOZO. Arbeidsmarktproblemen waren er wel volop: veel vacatures, weinig werkzoekenden, kwalitatieve mismatches, vergrijzing en ontgroening. De krapte in een aantal sectoren, zoals zorg en welzijn, techniek, ICT en bouw, dreigde structureel te worden. Nijhof en Oonk zagen dat de samenwerkingen die de werkgevers- en werknemersteams met partners in de arbeidsmarkt aangingen werkten.

De crux van de dienstverlening van het Regionale Werkcentrum zit ‘m in het ontbreken van schotten. Het ontschotten van de dienstverlening komt voort uit de Commissie Borstlap. Het staat voor het gebruikmaken van de dienstverlening van de partners en de eigen dienstverlening openstellen voor andere partners in het netwerk. Voorheen kon iemand met een WW-uitkering uit het UWV-bestand niet de cursus ‘rouwverwerking’ volgen die vakbonden standaard bieden aan mensen die werkloos zijn geworden. Nu maakt het niet uit tot welke doelgroep iemand behoort en de menukaart is flink uitgebreid. Ook kunnen commerciële dienstverleners worden ingezet, zoals een publiek-private samenwerking tussen VNO-NCW, Ziggo, Randstad en UWV. Deze aanpak heeft bijvoorbeeld Ziggo Dome in Amsterdam Zuidoost veel opgeleverd. Het bedrijf had moeite om personeel te vinden. Ook bleek dat weinig mensen uit de buurt bij Ziggo Dome werkten. UWV ging in gesprek met twee vrouwen uit het bestand die al even zonder werk zaten, zegt coördinator bij het RMT Natasja Steenhagen. Zij werden aangesteld als community manager en kregen elk een eigen afdeling, respectievelijk garderobe en bar, onder hun hoede. Vervolgens zijn deze vrouwen in de wijk, via hun eigen netwerk, mensen gaan benaderen: zoek je werk of ken je iemand die werk zoekt?’ De mensen die zich melden, hadden niet altijd voldoende opleiding of ervaring. Vanuit het Regionaal Werkcentrum werd geregeld dat zij trainingen als klantvriendelijkheid en sociale hygiëne konden volgen. Een projectleider droeg, met hulp van betrokken netwerkpartners, zorg voor de begeleiding op de werkplek. Iets wat een werkgever voorheen zelf moest regelen. In de praktijk was er vaak geen tijd voor en was het krijgen van subsidies voor de begeleiding tijdrovend en ingewikkeld.

De afgelopen twee jaar heeft het Regionaal Werkcentrum verschillende projecten opgezet en daarmee (acute) arbeidsmarktvraagstukken aangepakt. Voor sectoren die kampen met personeels-tekorten zijn samen met partners loopbaanpaden ontwikkeld. In Amsterdam Oost werkte het Regionaal Werkcentrum samen met een maatschappelijke organisatie om onbenut arbeidspotentieel aan te pakken. Het centrum had goed in beeld welke mensen in de wijk wel wilden werken, maar de stap naar werk of opleiding niet konden zetten. Gebrek aan financiën zorgde dat niet kon worden doorgepakt. Een scholingsadviseur uit het Regionaal Werkcentrum netwerk bracht de mogelijkheden in kaart en regelde dat passende opleidingen in de wijk werden aangeboden. Daarmee werd een obstakel dat mensen tegenhield zich op de arbeidsmarkt te begeven, weggenomen. Straks stromen deze mensen uit naar functies als assistent dienstverlener en voegen zo concreet iets toe aan de arbeidsmarkt. Tot slot speelt het Regionaal Werkcentrum ook vroegtijdig in op zaken. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne stond in no time een team klaar dat zowel gevluchte Oekraïners als ondernemers in Groot-Amsterdam kon helpen. Dit gebeurde onder meer met een werkdesk waar betrokkenen terecht konden met vragen over zaken die geregeld moesten worden. Daarnaast was er materiaal beschikbaar voor werkgevers om werkzoekenden te bereiken en werden er speciale Meet & Greets georganiseerd. Dit was in samenwerking met het Werkgeversservicepunt waar Oekraïners in contact kwamen met werkgevers uit allerlei sectoren en uitzendbureaus waar vaak al direct een werkverband uit volgde. De komende tijd gaat het Regionaal Werkcentrum verder met het verbinden van netwerkpartners om de uitdagingen op de arbeidsmarkt het hoofd te bieden zodat iedereen die het nodig heeft de ondersteuning krijgt die hij verdient.