Op het programma van de vijfdaagse studiereis naar Warschau stonden bezoeken aan onder meer het Poolse Instituut voor Sociale Verzekeringen (ZUS), en het ministerie van Familie, Arbeid en Sociaal Beleid. Wat sprong in het oog? In de eerste plaats dat in Polen merkbaar een nieuwe wind waait na het aantreden van de regering-Tusk.

‘We kregen sterk de indruk dat men meer wil investeren in samenwerking met andere lidstaten’, zegt Djoeke Petter, wetenschappelijk medewerker bij UWV en lid van Jong@UWV. Een tweede punt dat opviel is dat ook Polen kampt met thema’s als vergrijzing, een krappe arbeidsmarkt, migratie en een toename van (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten. ‘Interessant dus om te kijken hoe zij met deze thema’s omgaan’, zegt Petter.

Het Poolse ZUS verschilt inhoudelijk sterk van UWV. De uitkering en dienstverlening aan werkloze mensen, ook degenen met een arbeidsbeperking, zijn geen taken van ZUS, maar van de arbeidsbureaus. ‘ZUS is een soort combinatie van UWV en de Sociale Verzekeringsbank’, zegt Petter. ‘Naast onder meer zwangerschaps-, ziekte- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen regelt ZUS de kinderbijslag en ouderdomspensioenen.’

Interessant was het Poolse digitale systeem waarmee behandelend artsen – na toestemming van cliënten – medische informatie kunnen uploaden. Marius Wiegers, teammanager bij de UWV Academie voor Arbeid en Gezondheid en voorzitter van Jong@UWV: ‘Het systeem van gegevensoverdracht lijkt soepeler te verlopen dan bij ons.’

Verrassend, vervolgt hij, was de snelheid waarmee Polen de opvang van Oekraïense vluchtelingen had geregeld. ‘Binnen de kortste keren lag er een wet waarmee onder meer Oekraïense diploma’s konden worden gevalideerd en werden er beroepsopleidingen en taalcursussen opgezet.’

Terugblikkend noemt Petter de reis naar Polen interessant en nuttig: ‘We kunnen elkaar nu sneller vinden voor werkgerelateerde zaken. Meer in het algemeen is goed om te zien hoe het in andere landen toegaat. Die kennis helpt ons om vanuit breder perspectief te kijken naar onze eigen dienstverlening. Waar het me vooral bewust van maakt, is dat wij het hier op een bepaalde manier doen, maar dat het ook anders kan. Het is goed om daarvoor open te blijven staan.’

De studiereis is trouwens niet het enige contact tussen Nederland en Polen. Eens per maand reizen verzekeringsartsen, arbeidsdeskundigen en sociaal-medisch verpleegkundigen van UWV af naar Warschau, voor WIA- en Ziektewet-(her)beoordelingen van Poolse cliënten die in Nederland hebben gewerkt. Cliënten met arbeidsvermogen worden direct gekoppeld aan een Pools re-integratiebureau.