In het interview met Maarten Camps spreekt de bestuursvoorzitter zijn tevredenheid uit over het terugdringen van de achterstanden in de WIA-beoordelingen. Ook bracht hij mooie nieuws dat de waardering van cliënten voor UWV’s dienstverlening is gestegen naar een 7,6. Beide positieve ontwikkelingen, te danken aan het enthousiasme en de inzet van alle UWV-medewerkers.

Een nog betere dienstverlener worden, doet UWV volgens Camps door meer te kijken naar wat mensen nodig hebben, en beslissingen daarop te richten. ‘Dat betekent dat we ons niet alleen vasthouden aan de letter van de wet, maar ons ook afvragen of we doen wat de wetgever heeft beoogd? Is het de bedoeling geweest dat iemand geen recht op een uitkering meer heeft als zijn aanvraag een dag te laat is?’ En over wetgeving gesproken; die moet de komende jaren fundamenteel veranderen volgens Camps: ‘De wet is complex en maakt het de cliënt en ons bepaald niet gemakkelijk. Voor dit jaar is belangrijk dat we samen met de politiek en de ministeries een serieuze stap zetten om wetgeving te vereenvoudigen.’

Hij benadrukte het belang van de regionale samenwerking in regionale werkcentra (RWC’s) tussen gemeenten en UWV, aangevuld met andere partijen, zoals uitzendbureaus, onderwijsinstellingen en vakbonden: ‘Doelstelling is dat er in alle 35 arbeidsmarktregio’s een regionaal werkcentrum komt. We willen dat álle mensen die op zoek zijn naar werk, toegang hebben tot ondersteuning. Dat kunnen wij niet alleen realiseren, daarom bundelen we de krachten.’

Bestuurslid Johanna Hirscher is verantwoordelijk voor het vraagstuk van sociaal-medische beoordelingen. Ze werkte nauw samen met directeur-generaal Werknemersregelingen Araya Sumter bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) om de groei van de wachtlijsten voor een WIA-beoordeling terug te dringen. Met succes: hoewel het nog een tijd duurt voordat alle wachtlijsten zijn weggewerkt, is het aantal mensen dat langer dan acht weken moet wachten op een WIA-claimbeoordeling met 16 procent afgenomen in 2023. De groep die er al meer dan zes maanden op wacht, kromp zelfs met 63 procent.

Een van de gamechangers in het terugdringen van de wachtlijsten is de nieuwe werkwijze in sociaal-medische centra (SMC). Hirscher: ‘Begin 2025 willen we de kernelementen van een SMC overal in het land terugzien. Vorig jaar zijn we met de inrichting eigenlijk al verder gekomen dan we gehoopt hadden. Op al onze kantoren zijn nu één of twee teams bezig een SMC te worden.’

Wat ook hielp was de toestemming van het ministerie voor een buitenwettelijk beleid bij de WIA-claimbeoordeling van 60-plussers die twee jaar ziek zijn. Hierbij beoordeelt een arbeidsdeskundige in plaats van een verzekeringsarts of iemand in aanmerking komt voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dit versnelt de procedure en geeft cliënten sneller duidelijkheid over hun inkomen tot aan hun pensioengerechtigde leeftijd. De maatregel creëert ook meer ruimte voor andere cliënten bij verzekeringsartsen van het UWV. 

Extra inspanning zal hard nodig blijven om de bestaande wachtlijsten weg te werken. Maar ook om ze niet buitensporig te laten groeien. Want, zo stelt Hirscher, het afgelopen jaar was er met maar liefst 15 procent onverwacht sprake van een forse groei van het aantal WIA-aanvragen.

UWV heeft elf districten, met in elk district een cliëntenraad: belangenvertegenwoordigers van de cliënten van UWV. Daarnaast is er één Centrale Cliëntenraad (CC). Die laatste werkt op landelijk niveau en is gesprekspartner voor de Raad van Bestuur en de divisiedirecties. Bestuurslid Nathalie van Berkel vertelde in UWV Magazine samen met vicevoorzitter van de CC Henk Veerman over hun gezamenlijke doel: ‘Samen helpen we de organisatie vooruit, zodat we het werk voor onze cliënten nog beter kunnen doen’.

Ook al lopen de standpunten van UWV-cliëntenraden en Raad van Bestuur soms uiteen, in gesprek blijven ze altijd. Een onderwerp waarop de cliëntenraden het afgelopen jaar merkbare impact hebben gehad, is de schuldenaanpak. Van Berkel: ‘Hoe je mensen met schulden effectief kunt helpen is iets wat veel ervaringskennis en expertise vraagt. Want er komt vaak schaamte bij kijken. De cliëntenraden hebben over alle aspecten van onze schuldenaanpak meegedacht. Ook over de beleving van cliënten: hoe komt onze informatie op hen over, wat is de juiste toon? Ik ben er trots op hoe we de handen ineen hebben geslagen bij dit onderwerp.’

Bij de achterstallige herbeoordeling van een groep WIA-cliënten had de CC forse kritiek op de afhandeling hiervan door UWV. Deze zaak heeft ertoe geleid dat UWV nu een gerichte scholing in het hanteren van morele dilemma’s aanbiedt aan medewerkers. Die dilemma’s gaan over vragen als: moeten we uitsluitend kijken naar een correcte uitvoering van de regels, ook als die regels cliënten benadelen? Of moeten we ook rekening houden met hun persoonlijke belang? Veerman: ‘Het instellen van zo’n scholingstraject was voor ons – en voor de Raad van Bestuur – een belangrijk moment.’