Twee jaar na de doorbraak van ChatGPT is duidelijk: AI, artificiële intelligentie, gaat niet zozeer complete banen laten verdwijnen, maar verandert wel de samenstelling van taken binnen functies. Dorenbosch geeft het voorbeeld van financieel-administratief medewerkers: 'Zij zien zelf ook dat boekhouding en declaraties anders gaan door AI-oplossingen. De vraag wordt: welke taken komen ervoor in de plaats? Krijg je meer klantcontact of ga je juist AI-output controleren op kwaliteit? Voor die nieuwe taken heb je andere vaardigheden nodig.'

Uit het UWV-rapport 'Op weg naar AI die werkt voor iedereen' blijkt dat 51 procent van de 2.300 ondervraagde werkgevers verwacht dat de scholingsbehoefte gaat veranderen. Bijna een kwart van de werkgevers zegt zelfs dat functies bij hen heel sterk gaan veranderen.

Vooral administratieve, financiële en juridische functies, maar ook klantenservice, consultants, ICT'ers en marketingfuncties worden geraakt. Geen van deze beroepen verdwijnt, benadrukt Eskes, maar het werk kan er wel efficiënter mee worden uitgevoerd.

Eskes waarschuwt ook voor een gevaarlijke trend: bedrijven die bezuinigen op juniorfuncties omdat AI bepaalde instaptaken kan overnemen. 'Hoe heb je straks nog een ervaren medewerker als je die junioren nu niet meer aanneemt?', vraagt Eskes zich af.

Wat AI goed kan – routinematige taken met taal, data en berekeningen – hoeft straks minder door mensen gedaan te worden. Maar juist de menselijke kant wordt belangrijker. 'Machines zijn heel goed in taal, data en echt routinematige dingen', zegt Eskes. 'Maar juist die menselijke kant, de social skills – ChatGPT gaat geen verkoopronde maken. Daar heb je toch echt een goede verkoper met een vlotte babbel voor nodig.'

Ook ethische en kritische vaardigheden worden cruciaal. Werknemers moeten de output van AI kunnen beoordelen en controleren. Is het resultaat goed? Waarom werkt iets wel of niet? Die kritische blik blijft mensenwerk.

Dorenbosch pleit voor een verschuiving naar een meer flexibele arbeidsmarkt, waarin niet de functietitel maar de onderliggende vaardigheden centraal staan. 'Die shift van functietitels naar een skill-based samenleving was er altijd wel, maar wordt versterkt door AI', stelt hij. Een vertaler is bijvoorbeeld niet alleen iemand die vertaalt, maar iemand die breed taalvaardig is. Dit is een vaardigheid die je op verschillende manieren kan inzetten.

Dorenbosch' advies aan werkgevers is concreet: ontleed functies in taken, leg deze op tafel en bepaal samen waar AI een bijdrage kan leveren. 'Nodig elkaar uit voor dat gesprek. Het hoeft helemaal niet bedreigend te zijn, want iedereen snapt dat het verandert.'

Algemene AI-cursussen voor iedereen zijn niet de oplossing, stellen beide experts. Scholing moet gericht en persoonlijk zijn, afgestemd op wat iemand nu nodig heeft in een specifieke functie. Bovendien moet het niet alleen over technische AI-vaardigheden gaan, maar ook over de nieuwe taken die ontstaan wanneer routinewerk wordt geautomatiseerd.

De tijd van afwachten is voorbij, luidt de conclusie. Na twee jaar kan iedereen zien wat AI kan. Nu is het moment om het gesprek aan te gaan over wat AI betekent voor het werk.